Τόσο οι επιστήμονες όσο και οι καλλιτέχνες χρησιμοποιούν τις νοητικές τους ικανότητες, τη δημιουργικότητα και τη φαντασία τους για να περιγράψουν τον κόσμο που τους περιβάλλει.
Κοινός παρονομαστής αυτών των δύο τόσο διαφορετικών, φαινομενικά, προσεγγίσεων της πραγματικότητας είναι ο ανθρώπινος νους: αποκλειστική έδρα κάθε σκέψης μας, και συνεπώς η «μηχανή παραγωγής» κάθε τέχνης ή επιστήμης. Ο καθιερωμένος, μέχρι πρόσφατα, διαχωρισμός των τεχνών από τις επιστήμες φαίνεται σήμερα ολότελα αυθαίρετος και καταχρηστικός. Οι έρευνες των Νευροεπιστημών καταδεικνύουν τόσο την ουσιαστική ενότητα όσο και την αμοιβαία, άκρως δημιουργική, αλληλεπίδρασή τους.
Το διαζύγιο των θετικών επιστημών από τις λεγόμενες «καλές τέχνες» όχι μόνο δεν θεωρείται πια αναγκαίο ή οριστικό, αλλά είναι και εμφανώς καταστροφικό, αφού περιορίζει και φτωχαίνει την επιστημονική σκέψη και ταυτόχρονα εξαϋλώνει κάθε καλλιτεχνική δημιουργία, καθιστώντας την μια υποκειμενική δραστηριότητα εντελώς αυθαίρετη.
Θέμα των καθημερινών συζητήσεων είναι εδώ και καιρό η οικονομική κρίση, η οποία αναμφισβήτητα έχει επηρεάσει σημαντικά την καθημερινή ζωή του καθενός. Γράψαμε ξανά πως η κρίση είναι κυρίως πνευματική. Ορισμένοι μίλησαν και για κρίση θεσμών, που βέβαια δεν είναι τόσο πρόσφατη. Σήμερα θα γίνουμε πιο συγκεκριμένοι και θα μιλήσουμε για κρίση πολιτισμού. Για το τι είναι πολιτισμός ακριβώς, είναι ένα μεγάλο θέμα, που δεν θα το θίξουμε όμως τώρα.
Η μουσική στην αρχαιότητα είχε μια πιο ευρεία έννοια από την σημερινή. Δεν ήταν μόνο η οδός του μουσικού αλλά το σύνολο των τεχνών που προστατεύονταν από τις εννέα μούσες και διοικούνταν από τον θεό Απόλλωνα. Είναι η επίτευξη της Αρμονίας μέσα από την ομορφιά. Η αρμονία πρέπει να αντανακλάται σε όλους τους φορείς του ανθρώπου.
Σύμφωνα με τον Βέρνερ Τζάγκερ, στο έργο του Παιδεία, «Τo τραγούδι και ο χορός χρησιμοποιούνταν στη μουσική εκπαίδευση της πρώιμης Ελλάδας. Τούτη τη λειτουργία τους την έχασαν στον νέο, διανοητικό κόσμο, και επεβίωσαν (ιδιαίτερα στην Αθήνα) μόνο ως υψηλά εκλεπτυσμένες μορφές τέχνης. Ωστόσο, όταν ο Πλάτων ασχολήθηκε με τη διαμόρφωση του ήθους στη διάρκεια της πρώτης νεότητας, διαισθάνθηκε πως δεν υπήρχε τίποτα στη σύγχρονη εκπαίδευση που μπορούσε να τα αντικαταστήσει. Στους Νόμους του, λοιπόν, διακήρυξε πως ο αρχαίος ελληνικός κυκλικός χορός έπρεπε να αναγεννηθεί και να καταστεί ένα από τα θεμελιώδη στοιχεία της εκπαίδευσης».
Η ελληνική διαδικτυακή πύλη MICHAEL, www.michael-culture.gr, αποτελεί κατάλογο ψηφιακών συλλογών ελληνικών πολιτιστικών φορέων. Φορείς που έχουν υλοποιήσει προγράμματα ψηφιοποίησης, μεταξύ αυτών και το ίδιο το ΥΠΠΟΤ, συμμετέχουν και προβάλλουν στην πύλη MICHAEL, πληροφορίες για τις ψηφιακές συλλογές τους, και για τους ιστοχώρους ή τις ηλεκτρονικές εκδόσεις (CD/DVD) που παρέχουν πρόσβαση σε αυτές.
Αντικείμενο του άρθρου είναι η παρουσίαση μουσικοθεωρητικών θεμάτων τα οποία ταξινομούνται σε δύο σκέλη. Στο πρώτο σκέλος αναπτύσσονται οι θεωρητικές τάσεις διαμέσου της ιστορικής προοπτικής, ενώ στο δεύτερο αναπτύσσεται ο προβληματισμός κατά πόσο οι θεωρητικές γνώσεις αποτελούν την προϋπόθεση για την στιλιστικά ορθή και αντικειμενική εκτέλεση και ερμηνεία των μουσικών έργων.
Η χώρα μας διανύει ήδη σχεδόν ένα χρόνο...λιτότητας, με την κρίση να... σφίγγει το ζωνάρι του Έλληνα κάθε μέρα και περισσότερο. Παρ? όλα αυτά, μια μορφή ψυχολογικής αποσυμφόρησης, που πάντα βοηθούσε τον άνθρωπο σε δύσκολες περιόδους, ήταν και παραμένει η τέχνη. Κι αν η Αθήνα δεν συγκαταλέγεται στον κατάλογο των ευρωπαϊκών πρωτευουσών τέχνης, οι γκαλερί της είναι αξιολογότατες, πολλές από αυτές με πολύ μεγάλη επισκεψιμότητα και συχνά με εντυπωσιακούς τζίρους. Εντούτοις, δεν είναι υπερβολή να πούμε πως το φιλότεχνο κοινό, μπολιασμένο από την ανησυχία του τι μέλλει γενέσθαι, κάτι που ταλανίζει όλους μας τελευταία, περιόρισε τις συχνές του επισκέψεις σε χώρους τέχνης, πολύ δε περισσότερο «έκοψε» τις αγορές του, αντιμετωπίζοντάς τες, προς το παρόν, μάλλον ως σπατάλη, παρά ως τέρψη ψυχής και πνεύματος.
Μιλώντας κανείς για κινούμενα σχέδια, ανατρέχει συνήθως στις παιδικές ταινίες, που για περισσότερο από έναν αιώνα γέμισαν τις μεγάλες οθόνες με πολύχρωμους ήρωες. Λίγο καιρό, ωστόσο, αφότου η πένα κάποιου σκιτσογράφου ζωγράφισε το πρώτο παιδικό καρτούν, ένας άλλος σχεδιαστής έκανε το ίδιο απευθυνόμενος σε ενήλικες.
Το κύμα της αλλαγής στις χώρες της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής αλλάζει το τοπίο και στην εικαστική δημιουργία.
«Το πιο τραγικό πράγμα που θυμάμαι από το στρατόπεδο είναι το ότι συνήθισα κάποια στιγμή να κάνω βόλτα στο προαύλιο δίπλα σε 2.000 πτώματα», είχε πει ο Ιάκωβος Καμπανέλλης για το Μαουτχάουζεν. Και πρόσθετε: «Δεν ξέρω αν θα ήμουν αυτός που είμαι, αν δεν είχα αυτή την ανεκτίμητη εμπειρία στην κόλαση».
Σε λίστα με τα «1.000 μυθιστορήματα που όλοι πρέπει να διαβάσουν» της «Guardian» φιγουράριζαν τα ονόματα δύο ελλήνων ομογενών της Αμερικής. Του βραβευμένου με Πούλιτζερ Τζέφρι Ευγενίδη και του Τζορτζ Πελεκάνος.
Μέχρι και ο Ομπάμα δήλωσε θαυμαστής του τελευταίου, πιθανότατα γιατί θίγει το θέμα των φυλετικών και ταξικών ανισοτήτων στα αστυνομικά μυθιστορήματά του, που διαδραματίζονται στις υποβαθμισμένες περιοχές της Ουάσιγκτον, με τις συμμορίες των μαύρων και την εγκληματικότητα να κυριαρχούν.
Δεν πρέπει να υπάρχει στον ελληνικό κινηματογράφο άλλη σκηνή στην οποία το 1821 να έρχεται τόσο κοντά με τα «σπαγκέτι γουέστερν» όσο «Ο Παπαφλέσσας» που γυρίστηκε το 1971 από τον Ερρίκο Ανδρέου με πρωταγωνιστή τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ. Τον ρόλο του Δράμαλη ερμηνεύει ο Ιταλός ηθοποιός Φερνάντο Σάντζο, ο οποίος ήταν χαρακτηριστική φιγούρα στο κινηματογραφικό αυτό υπο-είδος (παραφθορά, στην πλειοψηφία των ταινιών του, του πρωτότυπου αμερικάνικου γουέστερν).
Οσο ωραία ταινία και αν ήταν ο «Λόγος του βασιλιά», όσα βραβεία κι αν έχει ήδη κερδίσει και αναμένεται απόψε να αποκτήσει, η αλήθεια είναι ότι ο Ουίνστον Τσόρτσιλ δεν υποστήριξε αυτόν, αλλά τον ακαμάτη, ερωτοχτυπημένο αδελφό του. Δεν είναι η μόνη ανακρίβεια της ταινίας, ούτε και η μόνη ταινία με ανακρίβειες:
Καρναβάλι (γενικά)
Με τη λατινογενή λέξη Καρναβάλι, την αντίστοιχη της ελληνικής απόκρεω ή αποκριά, χαρακτηρίζεται η περίοδος των τριών εβδομάδων πριν από την Καθαρά Δευτέρα, κατά την οποία επικρατεί το έθιμο του μασκαρέματος. Κυριολεκτικά «Αποκρεά» σημαίνει τον αποχαιρετισμό της περιόδου κρεατοφαγίας ή την αποχή από το κρέας (από-κρεώ). Αντίστοιχα και η λατινογενής λέξη «Καρναβάλι» είναι σύνθετη από τις λέξεις carne = κρέας και vale = χαιρετώ.
Πρόσφατα ανακοινώθηκαν οι αποδέκτες των φετινών ευρωπαϊκών θεατρικών βραβείων «Premio Europa» (η τελετή απονομής θα γίνει τον Απρίλιο στην Αγία Πετρούπολη) και, όπως κάθε χρόνο την τελευταία εικοσιτετραετία (δηλ. από την ημερομηνία έναρξης του θεσμού, με πρόταση της Μελίνας Μερκούρη), έτσι και φέτος, δεν εμφανίζεται στη λίστα κανένα ελληνικό όνομα.
Αρθρο 46 άδεια από ερμηνευτές ή εκτελεστές καλλιτέχνες
1. Ως ερμηνευτές ή εκτελεστές καλλιτέχνες θεωρούνται τα πρόσωπα που ερμηνεύουν ή εκτελούν με οποιονδήποτε τρόπο έργα του πνεύματος όπως οι ηθοποιοί, οι μουσικοί, οι τραγουδιστές, οι χορωδοί, οι χορευτές, οι καλλιτέχνες κουκλοθέατρου, θεάτρου σκιών, θεάματος ποικιλιών (βαριετέ) ή ιπποδρόμου (τσίρκου).
2. Οι ερμηνευτές ή εκτελεστές καλλιτέχνες έχουν το δικάιωμα να επιτρέπουν ή να απαγορεύουν: α) την εγγραφή της ζωντανής ερμηνείας ή εκτέλεσή τους σε υλικό φορέα ήχου ή εικόνας ή ήχου και εικόνας, β) την άμεση ή έμμεση αναπαραγωγή της εγγραφής της ερμηνείας ή εκτέλεσής τους καθώς και τη θέση σε κυκλοφορία με μεταβίβαση της κυριότητας, με εκμίσθωση ή με δημόσιο δανεισμό του υλικού φορέα με την εγγραφή, γ) τη ραδιοτηλεοπτική μετάδοση με οποιονδήποτε τρόπο, όπως ηλεκτρομαγνητικά κύματα, δορυφόροι, καλώδια, καθώς και την παρουσίαση στο κοινό του υλικού φορέα με την παράνομη εγγραφή, δ) τη ραδιοτηλεοπτική μετάδοση με οποιονδήποτε τρόπο, όπως ηλεκτρομαγνητικά κύματα, δορυφόροι, καλώδια, της ζωντανής ερμηνείας ή εκτέλεσής τους, εκτός αν η μετάδοση αυτή αποτελεί αναμετάδοση νόμιμης μετάδοσης, ε) την παρουσίαση στο κοινό της ζωντανής ερμηνείας ή εκτέλεσής τους, που γίνεται με οποιονδήποτε τρόπο, εκτός από ραδιοτηλεοπτική μετάδοση.