Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΕΝΟΣ ΕΘΝΟΥΣ (1915)
Οσο κεφαλαιώδης παραμένει η σημασία της ταινίας του Ντ. Γ. Γκρίφιθ για την εξέλιξη του κινηματογράφου, άλλο τόσο εξοργιστικοί είναι οι ισχυρισμοί της ότι την επαναφορά της τάξης σε έναν μετεμφυλιακό αμερικανικό Νότο, που υποτίθεται πως μαστιζόταν από ταραξίες Βόρειους και απεχθείς μαύρους, την οφείλουμε στα ενάρετα μέλη της Κου Κλουξ Κλαν!
ΤΗΕΥ DIED WITH THEIR BOOTS ΟΝ (1941)
Αν θέλουμε να πιστέψουμε την κινηματογραφική βιογραφία του στρατηγού Τζορτζ Κάστερ, που έχασε τη ζωή του, μαζί με μια ολόκληρη ταξιαρχία ιππικού, πολεμώντας ινδιάνους Σιού στη θρυλική μάχη του Λιτλ Μπιγκ Χορν, τότε ο περίφημος στρατηγός υπήρξε εξαιρετικά συμπονετικός απέναντι στους αντιπάλους του, και απόλυτα συνειδητοποιημένος ότι θα έχανε την τελευταία του μάχη. Αν όμως ανατρέξουμε στις ιστορικές πηγές, θα μάθουμε ότι ο Κάστερ όχι μόνο αποδεκάτιζε τον ινδιάνικο πληθυσμό, στη διάρκεια των στρατιωτικών του επιχειρήσεων, αλλά και ηγήθηκε της συγκεκριμένης συμπλοκής με όλη τη σιγουριά και την αλαζονεία ενός νικητή.
ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ (1960)
Ηταν με βεβαιότητα ο άνθρωπος που ηγήθηκε της επανάστασης των δούλων εναντίον των Ρωμαίων. Ο αληθινός Σπάρτακος δεν γεννήθηκε εντούτοις σκλάβος, όπως επιμένει η ταινία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, αλλά οδηγήθηκε στη δουλεία μετά την αιχμαλωσία του σε κάποια μάχη. Και δεν θανατώθηκε με σταύρωση, αλλά έπεσε νεκρός σε κάποιο μέτωπο πολέμου, ενώ το σώμα του δεν αναγνωρίστηκε ποτέ. Οσο για τον δεινό αντίπαλό του, Κράσσο, μπορεί η αναγόρευσή του σε αμείλικτο αυτοκράτορα της Ρώμης να εξυπηρέτησε ιδανικά την πλοκή του φιλμ, ο ίδιος πάντως παρέμεινε σε όλη του τη ζωή ένας απλός στρατηγός.
ΑΜΑΝΤΕΟΥΣ (1984)
Η ταινία του Μίλος Φόρμαν απεικονίζει τον συνθέτη Αντόνιο Σαλιέρι να δολοφονεί από φθόνο τον Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ, ο οποίος με τη σειρά του παρουσιάζεται ως ένα μάλλον αντιπαθές και ανώριμο πλάσμα στο οποίο άρεσαν τα φτηνά αστεία. Στη συνείδηση των απανταχού ιστορικών, όμως, τη σχέση των δυο μουσικών αντιπάλων έδενε πάντα η αμοιβαία εκτίμηση, ο Μότσαρτ υπήρξε ήπιου και εσωστρεφούς χαρακτήρα και ο θάνατός του ήταν αποτέλεσμα μόλυνσης από στρεπτόκοκκο και όχι δηλητηρίασης από τα χέρια του Σαλιέρι.
JFK (1991)
Σενάρια συνωμοσίας γύρω από τα αίτια και τους υπεύθυνους της δολοφονίας του προέδρου Τζον Κένεντι στο Ντάλας το 1963 υπήρξαν και θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν. Θέλοντας να ξεμπερδέψει μια και καλή με τα σενάρια αυτά, ο Ολιβερ Στόουν βάλθηκε να εξηγήσει τα πάντα μόνος του σε μια ταινία, πλέκοντας στην ίδια συνωμοσία την αμερικανική κυβέρνηση, τη μαφία, την CIA, το FBI, τον Φιντέλ Κάστρο, την αστυνομία του Ντάλας, μέχρι και τον Λίντον Τζόνσον, ο οποίος υποτίθεται ότι βοήθησε στο «κουκούλωμα» της όλης υπόθεσης. Την τεκμηρίωση των παραπάνω αναλαμβάνει ένας μυστηριώδης και ανώνυμος χαρακτήρας του φιλμ, ο οποίος αποτελεί φυσικά βολικό εφεύρημα του σκηνοθέτη. Βλέποντας την ταινία, οι Τζέραλντ Φορντ και Ντέιβιντ Μπέλιν, μέλη της πραγματικής επιτροπής Γουόρεν που ανέλαβε την διαλεύκανση της δολοφονίας, αναφώνησαν ότι «αμαυρώνει τη μνήμη του προέδρου Κένεντι και παρερμηνεύει οικτρά την αλήθεια στο αμερικανικό κοινό».
ΠΟΚΑΧΟΝΤΑΣ (1995)
Το 1607 η ινδιάνα πριγκίπισσα Ποκαχόντας είδε αιχμάλωτο στα χέρια της φυλής της τον ηγέτη της αγγλικής αποικίας του Τζέιμσταουν στη Βιρτζίνια, Τζον Σμιθ, και τον έσωσε από βέβαιο θάνατο, καθώς λίγο πριν τον σκοτώσουν, παρακάλεσε τον πατέρα της να του χαρίσει τη ζωή. Η εταιρεία Ντίσνεϊ δεν δίστασε να μετατρέψει τη σωτήρια χειρονομία της Ποκαχόντας προς τον βρετανό άποικο σε θυελλώδη νεανικό έρωτα. Ασχέτως αν στην πραγματικότητα η φιλεύσπλαχνη ινδιάνα ήταν μόλις έντεκα ετών όταν γνώρισε τον πολύ μεγαλύτερό της Τζον Σμιθ και φυσικά τίποτα ερωτικό δεν συνέβη ποτέ μεταξύ τους!
BRAVEHEART (1995)
Παραβλέπουμε το γεγονός ότι οι Σκοτσέζοι του 13ου αιώνα δεν φορούσαν κιλτ, διότι η συγκεκριμένη ενδυμασία πρωτοεμφανίστηκε 300 χρόνια από τότε που δείχνει η ταινία, και διαπιστώνουμε ότι η μεγαλύτερη ιστορική αυθαιρεσία του «Braveheart» ήταν ότι πήρε έναν υπαρκτό χαρακτήρα και διαστρέβλωσε εντελώς τα γεγονότα που σχετίζονταν με τη ζωή του. Ο ηρωικός Γουίλιαμ Γουάλας δεν ήταν ο φτωχός αγρότης που επιμένει ο (σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής) Μελ Γκίμπσον, αλλά γόνος ενός πλούσιου γαιοκτήμονα από τη Σκοτία. Η ερωτική σχέση του με την Ισαβέλλα της Γαλλίας, σύζυγο του βασιλιά Εδουάρδου Β', δεν συνέβη ποτέ, διότι η Ιστορία αναφέρει ότι τις μέρες που ο Γουάλας μαχόταν για την ανεξαρτησία κόντρα στον αγγλικό ζυγό η πραγματική Ισαβέλλα ήταν μόνο τριών ετών! Οσο για τον Εδουάρδο Γ', υποτιθέμενο καρπό της πριγκίπισσας και του σκοτσέζου μαχητή, ήταν μάλλον αδύνατο να αποτελεί γιο του Γουίλιαμ Γουάλας, αφού γεννήθηκε εφτά χρόνια μετά τον θάνατο εκείνου.
Ο ΜΟΝΟΜΑΧΟΣ (2000)
Κι όμως η ιστορία του ρωμαίου στρατηγού Μάξιμου, ο οποίος κατέληξε να γίνει σκλάβος, έπειτα μονομάχος και κατόπιν σφετεριστής του διεφθαρμένου αυτοκράτορα Κόμμοδου, δεν συνέβη ποτέ. Κανείς στρατηγός Μάξιμος δεν έζησε ποτέ στην αρχαία Ρώμη. Οσο για τον αυτοκράτορα Κόμμοδο δεν έπεσε νεκρός από τη λόγχη μονομάχου (δολοφονήθηκε στο λουτρό του από έναν παλαιστή), δεν σκότωσε τον πατέρα του, Μάρκο Αυρήλιο (πέθανε από φυσικά αίτια) και, φυσικά, δεν παρέμεινε μόνο μερικούς μήνες στην εξουσία (βασίλεψε για δεκατρία χρόνια). Πάλι καλά που ο σκηνοθέτης, Ρίντλεϊ Σκοτ, βεβαιώνει πως ακολούθησε σχολαστικά τις υποδείξεις των ιστορικών συμβούλων που είχε στα γυρίσματα...
Ο ΠΑΤΡΙΩΤΗΣ (2000)
Ο Μελ Γκίμπσον υποδύεται στην ταινία τον ηρωικό επαναστάτη και αξιοπρεπή οικογενειάρχη Μπέντζαμιν Μάρτιν, έμπνευση για τον οποίο στάθηκε ο Φράνσις Μάριον, ένα υπαρκτό πρόσωπο της Αμερικανικής Επανάστασης. Η ταινία παραβλέπει, φυσικά, το γεγονός ότι ο Μάριον έζησε ως ένας αδίστακτος δουλέμπορος που κακοποιούσε σεξουαλικά τις σκλάβες του και εξασκούσε τακτικά το χόμπι του να κυνηγά ινδιάνους και να τους πυροβολεί για το κέφι του. Ακόμα περισσότερο, απαλείφει δραματουργικά το ζήτημα της δουλείας που αποτελούσε βασικό χαρακτηριστικό εκείνης της εποχής, ισχυρίζεται ότι ο θαρραλέος ήρωας κατάφερε μόνο με τους δυο γιους του να τα βάλει με μια ολόκληρη διμοιρία βρετανών στρατιωτών και παρουσιάζει στη μάχη του φινάλε να θριαμβεύουν τα αμερικανικά στρατεύματα, ενώ στη συγκεκριμένη συμπλοκή είναι γνωστό πως νίκησε η βρετανική πλευρά!
APOCALYPTO (2006)
Μελ Γκίμπσον και αντικειμενική καταγραφή της ιστορίας δεν επρόκειτο να συνυπάρξουν ποτέ στην ίδια ταινία, οπότε το «Apocalypto» ήταν επόμενο να προκαλέσει πονοκέφαλο σε αμέτρητους καθηγητές ανθρωπολογίας παρουσιάζοντας τους Μάγια, έναν φιλειρηνικό ως επί το πλείστον και πολιτισμένο λαό, να επιδίδονται σε αλλεπάλληλες ανθρωποθυσίες και να φέρονται ως βάρβαροι. Οχι μόνον αυτό, αλλά θέλει και ισπανούς κονκισταδόρες να καταφθάνουν στο τέλος της ταινίας για να σώσουν, υποτίθεται, τους άφθονους εναπομείναντες ιθαγενείς, ενώ έχει καταγραφεί ότι το 90% του πληθυσμού των Μάγια είχε ήδη αποδεκατιστεί τότε από επιδημία ευλογιάς.
300 (2007)
Υπάρχουν και όρια στη σεναριακή αυθαιρεσία ενός φιλμ που επιμένει να παρουσιάζει τους Σπαρτιάτες ως ατσαλένιους φύλακες της δημοκρατίας και της ελευθερίας, όταν ξέρουμε ότι η Σπάρτη αποτελούσε εκείνη την εποχή μια από τις ελάχιστες πόλεις-κράτη της Ελλάδας στις οποίες άνθιζε η απολυταρχία και το δουλεμπόριο, παραβλέπει το γεγονός ότι οι περίφημοι 300 στρατιώτες ήταν στην πραγματικότητα γύρω στους 7.000 σε αριθμό, διαστρεβλώνει την εικόνα των περσών αντιπάλων, παρουσιάζοντάς τους ως φθονερούς δολοπλόκους υπό τις διαταγές ενός κλοουνίστικου Ξέρξη που μοιάζει με αστραφτερή drag queen και παρουσιάζει τους άντρες του Λεωνίδα να προσέρχονται στη μάχη όχι φορώντας τις καθιερωμένες μπρούτζινες πανοπλίες αλλά δερμάτινα εσώρουχα.
10.000 π.Χ. (2008)
Αμέτρητοι ερευνητές σε όλο τον κόσμο γέλασαν με την ψυχή τους χάρη στην προϊστορική περιπέτεια του Ρόλαντ Εμεριχ και τους ισχυρισμούς της ότι οι πυραμίδες της Αιγύπτου χτίστηκαν 7.500 χρόνια νωρίτερα και πως, για την κατασκευή τους, επιστρατεύτηκαν παλαιολιθικά μαμούθ, ένα είδος ζώου που σε καμιά περίπτωση δεν θα μπορούσε να έχει επιβιώσει σε ζεστά αφρικανικά κλίματα. Στην ταινία εμφανίζονται επίσης ζώα που είχαν εκλείψει προ πολλού από τον πλανήτη, εργαλεία και αντικείμενα που επρόκειτο να ανακαλυφθούν αιώνες αργότερα και γεωγραφικές περιοχές που δεν είχαν ακόμη εξερευνηθεί.
Πηγή: ΤΟΥ ΛΟΥΚΑ ΚΑΤΣΙΚΑ - Έντυπη Έκδοση Επτά, Κυριακή 27 Φεβρουαρίου 2011
