- Ποια είναι η Αθηνά; Η Αθηνά Ανδρεάδη που ξεκίνησε από κάπου και έχει φτάσει σήμερα να έχει τόσες και πολύ καλές κριτικές για τη δουλειά της... ποιό είναι το ιστορικό της;
Από πάρα πολύ μικρή, 5-6 χρονών θα έλεγα περίπου, ήξερα ότι ήθελα να ακολουθήσω κάτι στη μουσική, ότι θα έκανα ό,τι και να γινότανε κάτι με μουσική στη ζωή μου. Κατά κάποιο τρόπο ένοιωθα από τόσο μικρή ότι γι' αυτό ήρθα στον κόσμο. Αυτοσχεδίαζα, γύρω στα 8-9 έγραψα το πρώτο μου διήγημα, έγραφα ποίηση και στα ελληνικά και στα αγγλικά, κάτι το οποίο μετά εξελίχθηκε σε στιχουργική. Νομίζω πως παράλληλα αυτοί οι δύο κόσμοι, ο γραπτός, ο λόγος και η μουσική με ακολουθούσανε, οπότε ήταν φυσικό να καταλήξω να εκφράζομαι με αυτόν τον τρόπο.
- Άρα ποιό σκοπό μπορούμε να πούμε ότι εκπληρώνει η μουσική στη ζωή σου; Είναι η έκφραση όλων αυτών που ασχολιόσουν από μικρή; Είναι τα πάντα;
Ναι, είναι η έκφραση όλων αυτών. Άλλωστε ο κάθε άνθρωπος έχει τον τρόπο του να εκφράζεται και ουσιαστικά να δείχνει το πως αντιλαμβάνεται τον κόσμο μέσα από τη δική του οπτική γωνία. Αλλά νομίζω ότι ένας σκοπός που εκπληρώνεται είναι και το να μοιράζεσαι πράγματα με τους ανθρώπους, να επικοινωνείς... και επίσης λειτουργεί κι ως κάθαρση. Την ώρα που γράφω επεξεργάζομαι πολλά πράγματα που συμβαίνουν μέσα μου. Γίνεται μια «θεραπεία» κατά κάποιο τρόπο. Κάθαρση όμως γίνεται όταν βγεις στη σκηνή και επικοινωνήσεις πια τη μουσική σου με τον κόσμο και ακόμα και γω σαν ακροάτρια, όταν δω κάποιον να εκφράζει κάτι που έχω νοιώσει και γω, βλέπω οτι αυτό λειτουργεί λυτρωτικά.
- Σ'αυτό θα ήθελα να σταθώ γιατί έχει ενδιαφέρον. Θυμάμαι σε μια συνεντευξή σου στο Channel 5 είχες πει πως δεν μπορεί να γεννηθεί κάτι αν δεν σταματήσεις να σκέφτεσαι, και πως όλη η διαδικασία στην οποία μπαίνεις όταν «γράφεις» είναι κάτι σαν διαλογισμός. Αυτό πιστεύω πως για να φτάσει κάποιος άνθρωπος να το πει πρέπει να έχει περάσει πολλά στάδια στη ζωή του. Εσύ ποιά στάδια πέρασες για να καταλήξεις σε αυτή τη φιλοσοφία; ...γιατί περί φιλοσοφίας πρόκειται.
Ναι. Καταρχάς δεν το καταφέρνω πάντα αλλά αυτό προσπαθώ να κάνω. Σίγουρα ο διαλογισμός είναι κι αυτό κάτι που όσο περισσότερο το εξασκείς τόσο καλύτερος γίνεσαι σε αυτό. Κι αναφέρομαι βέβαια στον διαλογισμό του τύπου που ακούμε μόνο τη φωνή μέσα μας, όπως λένε. Κάπως έτσι νοιώθω, ότι βγαίνει η μουσική από μέσα μου, όπως και οι στίχοι που πραγματικά σημαίνουν κάτι για μένα, όταν δεν κρίνω αυτό που κάνω ή με άλλα λόγια όταν δεν μπλέκεται το «μυαλό». Βέβαια όταν τελειώσει αυτή η διαδικασία του γραψίματος, μετά πολλές φορές μπαίνει και το «μυαλό» στη μέση και καλά κάνει. Γιατί σε οδηγεί να διαλέξεις κάποια πράγματα... «αυτό τον στίχο ή τον άλλο στίχο, αυτό το τραγούδι να μπει στον δίσκο ή το άλλο»... Μόνο για την ώρα της δημιουργίας προσπαθώ να βρω στιγμές που απλά... υπάρχω, που δεν σκέφτομαι πολύ, να βρίσκομαι πιο πολύ στο «τώρα» και την στιγμή.
- Αυτό είναι σπάνιο να το βρεις σε άνθρωπο. Συνήθως κρίνουμε κάποιον για το πόσο καλός καλλιτέχνης είναι, αλλά αν από πίσω κρύβεται και ένα φιλοσοφημένο άτομο δίνεται μία άλλη σημασία, πιστεύω στον όρο μουσικός.
Έχουν υπάρξει καλλιτέχνες, που θαυμάζω κιόλας πάρα πολύ, που έχουν πει πολλά με το έργο τους για αυτό το λόγο. Πιστεύω ότι αυτοί που μένουνε και διαρκούν στο χρόνο είναι άνθρωποι που κοιτάζουν τη ζωή φιλοσοφημένα. Όπως ο Χατζιδάκης, που είχε όραμα για την τέχνη... ο Λέοναρντ Κόεν... ή επίσης ένα καλό παράδειγμα είναι κι ο Τζον Λένον, που δεν έγραφε μόνο καταπληκτικά κομμάτια όπως το Imagine αλλά και στην καθημερινή του ζωή έκανε πράξη αυτά που έλεγε. Καλώς ή κακώς ασφαλώς, γιατί δεν λέω ότι όλοι ήταν σωστοί, ό,τι και να κάνανε, αλλά τουλάχιστον ο καθένας από αυτούς προσπαθούσε να πει μια αλήθεια. Είχαν μια φιλοσοφία από πίσω, δεν έγραφαν απλά ένα τραγούδι.
- Αφού αναφέρθηκες σε ανθρώπους που θαύμαζες, ποιούς θα μπορούσες να αναφέρεις που σε επηρέασαν; Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που έμαθες δίπλα τους αυτή τη φιλοσοφία παρατηρώντας τους;
Πέρα από αυτούς που ανέφερα, και είναι καλλιτέχνες, έμαθα κι από ανθρώπους που δεν είναι καλλιτέχνες. Είχα έναν φοβερό καθηγητή στο τελευταίο έτος στο Πανεπιστήμιο ο οποίος μου έμαθε πολλά για τη ζωή. Μου πρότεινε κάποια βιβλία που τελικά διάβασα και τα οποία μου άλλαξαν πολύ τον τρόπο που έβλεπα τον κόσμο. Είναι βέβαια όλα αυτά μια γνώση που έχουμε ήδη όλοι μέσα μας, απλά όταν ένα τραγούδι, ένα ποίημα ή ένας άνθρωπος μας βγάλουν από μέσα μας αυτό που είναι αληθινό το αναγνωρίζουμε αυτό, αναγνωρίζουμε ότι επηρεαζόμαστε από αυτούς ενστικτωδώς. Επίσης ο συγκεκριμένος καθηγητής, παρά του ότι ήμουν ήδη ευαισθητοποιημένη οικολογικά, με πήγε, ας πούμε, στο επόμενο επίπεδο, που με έμαθε πως είναι όλα αλληλένδετα στη ζωή, και κάθετί που κάνουμε και σκεφτόμαστε επηρεάζει το σύνολο. Κι αργότερα γνώρισα και κάποιον που ήταν μοναχός και μου έδειξε για το διαλογισμό, το οποίο πια κάνω με ένα δικό μου τρόπο. Αυτοί οι δύο άνθρωποι θα έλεγα με επηρέασαν περισσότερο, εκτός των τόσων άλλων βέβαια, μέχρι σήμερα.
- Χαίρομαι που τα μοιράστηκες αυτά, γιατί εγώ τουλάχιστον τα βρίσκω πολύ σημαντικά στοιχεία για έναν καλλιτέχνη, γιατί καταλαβαίνω πια το πως έχει φτάσει σήμερα να δημιουργεί τη μουσική που δημιουργεί. Την μουσική σου αλήθεια πού την κατατάσσεις; Γιατί είναι κάτι σαν fusion γιατί έχεις επιρροές από Ελλάδα, από εξωτερικό... Εσύ πού την κατατάσσεις;
Κοίτα δεν μου αρέσει να την κατατάσσω γενικά τη μουσική και θα σου πω γιατί. Προτιμώ όταν ακούω κάτι να μη μου λένε οτι είναι τζαζ ή ότι είναι ποπ ή ότι είναι ροκ. Γιατί δεν σκέφτομαι έτσι και νομίζω και πολύς κόσμος επίσης. Είναι καλύτερα νομίζω να είσαι ανοιχτός κι όταν εγώ τουλάχιστον ακούσω κάτι να να μην σκεφτώ ότι μοιάζει με τον τάδε καλλιτέχνη ή ανήκει στο τάδε είδος. Προτιμώ να είμαι τελείως ανοιχτή και να ακούσω αυτό που έχει να μου πει. Και πλέον πιστεύω ότι όλο και περισσότερο οι μουσικές του κόσμου επηρεάζουν η μία την άλλη και θα ήταν καλό να μην μπαίνουν ταμπέλες. Αν και σαφώς είναι αναπόφευκτο αυτό μιας και είναι και θέμα μάρκετινγκ.
- Παρόλα αυτά έχω προσέξει, στα δικά σου τραγούδια, ότι τα πιο συναισθηματικά σου είναι αυτά που είναι μόνο φωνή και πιάνο. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι αγαπάς το πιάνο περισσότερο από κάθε άλλο όργανο; Αρχίζεις να γράφεις πάντα με αυτό;
Ναι στο πιάνο γράφω κυρίως. Πιο σπάνια ξεκινάω από κάποιο κρουστό, για τον ρυθμό, ή καμμιά φορά από κιθάρα, αλλά συνήθως στο πιάνο γράφω. Μόνο όταν έρθει η ώρα να ενορχηστρώσω ένα κομμάτι μπορεί να μην είναι κι ο κατάλληλος ήχος, γιατί μπορεί ένα άλλο όργανο να είναι πιο κατάλληλο για να εκφράσει το τραγούδι όπως το άκουγα μες στο μυαλό μου πριν το γράψω.
- Μιλησέ μας λίγο για το κουαρτέτο που έχεις. Πώς βρεθήκατε, πώς είναι η συνεργασία σας;
Καταρχάς το κουαρτέτο ξεκίνησε ως... τρίο. Πριν καν βγει ο δίσκος πέρασα από διάφορα στάδια πειραματισμού. Πειραματίστηκα με πολλά είδη μουσικής κατά τη διάρκεια των σπουδών μου. Κάποια στιγμή κατέληξε σε ένα τρίο το οποίο ήταν κόντρα μπάσο, κιθάρα και φωνή. Αρχίσαμε να παίζουμε και σιγά σιγά αυτό μαθεύτηκε και μας ζήτησαν να ηχογραφήσουμε κάτι γιατί δεν είχα καν δίσκο τότε. Οπότε κάναμε ένα demo που ονομάστηκε "Snapshot" και με αυτό έγινε κι η πρώτη περιοδεία, πριν καν βγει ακόμα ο πρώτος δίσκος. Επειδή όμως μετά αυτά τα τραγούδια ωρίμασαν, τα παίζαμε πολύ, έβλεπα και από το κοινό ποια ήταν τα αγαπημένα του και πως αντιδρούσαν στα διάφορα τραγούδια, όλο αυτό αποτέλεσε τη βάση του δίσκου "Breath With Me". Μετά προσθέσαμε τον ντράμερ, για την επόμενη περιοδεία. Και όταν ήρθε η ώρα της ηχογράφησης ήμουν σίγουρη πως έπρεπε να βασιστεί σε αυτό το κουαρτέτο, σε αυτά τα πολύ ανοιχτά όργανα, το κόντρα μπάσο, την ακουστική κιθάρα. Και τα έβρισκα πολύ κατάλληλα, επειδή είχαν αυτό τον πολύ αληθινό κι ανοιχτό ήχο για να εκφράσουν και τα τραγούδια που τα ένοιωθα το ίδιο. Αυτά για τον πρώτο δίσκο.
- Και για τον δεύτερο που ηχογραφείς τώρα;
Ο δεύτερος βρίσκεται σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή. Ο ήχος είναι αρκετά διαφορετικός. Θα έλεγα πως είναι λίγο πιο ροκ, αν πρέπει να χρησιμοποιήσω κάποιον όρο. Με αυτό εννοώ πως είναι διαφορετικά τα όργανα, διαφορετική μουσική, διαφορετικοί ρυθμοί κι άλλα πράγματα με τα οποία πειραματίζομαι.
-Είχες εντάξει στο στυλ σου πάντως από την αρχή κι ελληνικούς ρυθμούς όπως το ζεϊμπέκικο. Αυτό πως το υποδέχτηκαν τα μέλη της μπάντας; Δυσκολεύτηκαν;... Τους άρεσε;... ΄Ηταν πρόκληση;
Ναι, αρχικά παραξενεύτηκαν αλλά τους άρεσε πάρα πολύ και ήθελα πραγματικά να καταλάβουν τον ρυθμό. Στην αρχή τους τον χόρεψα για να τον καταλάβουν (γέλια)... γιατί νομίζω πως και μέσα από το χορό καταλαβαίνει κάποιος πολύ καλά το ρυθμό και που πρέπει να δίνεται η έμφαση. Τους έπαιξα πολλά ζεϊμπέκικα. Άλλα γρήγορα, άλλα πιο αργά. Μετά το εξελίξαμε με έναν δικό μας τρόπο φυσικά, γιατί αυτό ήθελα κιόλα. Ήθελα, όχι να κάνω ένα ζεϊμπέκικο με ένα μπουζούκι, όπου φυσικά θα είχα καλέσει έλληνες μουσικούς, αλλά ήθελα να προσεγγίσουν το ζείμπέκικο και να το καταλάβουν για να το ερμηνεύσουμε μετά με το δικό τους τρόπο και να γίνει κάτι διαφορετικό. Κι έτσι κι έγινε.
- Θα συνεχίσεις να πειραματίζεσαι με ελληνικούς ρυθμούς;
Οχι σε αυτόν τον δεύτερο δίσκο αλλά σίγουρα αργότερα. Έχω ένα project στο μυαλό μου... έχω πολλούς δίσκους στο μυαλό μου, όπως και πολλά πράγματα που θέλω να κάνω. Προς το παρόν θέλω να τελειώσω αυτό τον νέο δίσκο, που γράφω τα τελευταία δύο χρόνια, που αντιπροσωπεύει αυτή τη φάση της ζωής μου κι αντικατοπτρίζει το πώς βλέπω τη ζωή αυτά τα δύο χρόνια. Και πιστεύω πως έχει ενδιαφέρον και για τους μουσικούς που έχουμε καλέσει για να παίξουμε, οι οποίοι θα είναι και στο Μέγαρο μαζί μας στις 17 Σεπτεμβρίου... και μετά θα δούμε!
- Προτιμάς να είσαι στη σκηνή ή προτιμάς να είσαι σε στούντιο;
Μ'αρέσουν και τα δύο εξίσου για διαφορετικούς λόγους. Στη σκηνή συμβαίνει κάτι μαγικό. Οι αισθήσεις είναι όλες σε εγρήγορση πάνω στο κοινό κι έτσι αποκτάς κι άλλη μία αίσθηση που σε κάνει να νοιώθεις την ενέργεια που βγαίνει από το κοινό. Κι όταν το κοινό συντονιστεί με αυτή την ενέργεια νοιώθεις ότι παίρνεις και δίνεις εκείνη τη στιγμή, κι είναι κάτι φοβερό αυτό που συμβαίνει. Και για αυτό και κάθε συναυλία είναι τόσο διαφορετική. Από την άλλη το στούντιο είναι κι αυτό μαγικό. Είναι μια φοβερή διαδικασία, όπου προσπαθείς να ερμηνεύσεις το κομμάτι με ένα τρόπο που... εμένα με οδηγεί στο να προσπαθώ να πιάσω το πώς ένοιωθα τη στιγμή που το έγραφα, το πώς ένοιωθα τότε όταν άκουγα το κομμάτι στο μυαλό μου. Βέβαια τη στιγμή που ηχογραφώ γίνομαι η ερμηνεύτρια και δεν είμαι πια η συνθέτρια. Αυτό είναι πάντα λίγο περίεργο και λίγο δύσκολο γιατί ξαφνικά πρέπει να αποστασιοποιηθώ από το ρόλο μου σαν συνθέτρια και να ερμηνεύσω όσο καλύτερα γίνεται.
- Οπότε καταλήγουμε ότι η ειδοποιός διαφορά ματαξύ σκηνής και στούντιο είναι ότι στη σκηνή ερμηνεύεις νοιώθοντας όπως ένοιωθες όταν συνέθετες το κομμάτι, ενώ στο στούντιο πρέπει να αποστασιοποιηθείς από αυτό συναίσθημα;
Όχι γιατί και τις δύο φορές πρέπει να γίνω ερμηνεύτρια από εκεί που ήμουν μόνο συνθέτρια. Η διαφορά από το στούντιο και το live είναι ότι έχεις ένα πραγματικό κοινό εκεί στο live, ενώ στο στούντιο πρέπει να το φανταστείς το κοινό!
- Τι συναισθήματα πιστεύεις ότι βγάζει η μουσική σου στο κοινό;
Μου λένε διάφορα... Έρχονται πολλές φορές και μου μιλάνε μετά τις συναυλίες, άλλες φορές λέγοντάς μου ότι συγκινήθηκαν, μια άλλη φορά μία κοπέλα μου είπε ότι «αυτή είναι η δική μου ζωή», ότι δηλαδή είχα γράψει τραγούδια που τα ένοιωθε πολύ προσωπικά της, ενώ εγώ όταν τα έγραφα εξέφραζα κάτι πολύ προσωπικό δικό μου... αλλά αυτό επιβεβαιώνει αυτό που λέγαμε πριν, ότι μοιραζόμαστε όλοι καποιες εμπειρίες, ταυτιζόμαστε, οπότε όταν γράφεις κάτι προσωπικό για σένα είναι πολύ πιο εύκολο να βρεθεί κάποιος να ταυτιστεί μαζί του παρά όταν φοβάσαι να γράψεις κάτι προσωπικό.
- Αν αντιστρέψουμε τους ρόλους και γίνεις εσύ το κοινό, έχεις ταυτιστεί εσύ ποτέ έτσι;
Πολλές φορές! Είναι φοβερό όταν συμβαίνει. Έχω ταυτιστεί με συγκεκριμένα κομμάτια, με συγκεκριμένους στίχους, έχω ανατριχιάσει, έχω συγκινηθεί, έχω κλάψει, έχω χαρεί, έχω χοροπηδήξει... και όλα αυτά τα συναισθήματα είναι τόσο όμορφα όταν τα μοιράζεσαι που πραγματικά ελπίζω μέσα από τη μουσική μου να νοιώθουν έτσι κι άλλοι.
- Άρα όλο αυτό θα το νοιώσει και για το πρώτη φορά κοινό της Αθήνας στο Μέγαρο Μουσικής. Εμφανίζεσαι για πρώτη φορά στο Μέγαρο Μουσικής;
Σε αυτό της Αθήνας ναι, είχα παίξει στης Θεσσαλονίκης τον Απρίλιο, αλλά τώρα θα είναι η πρώτη μου φορά στης Αθήνας.
- Πως περιμένεις την υποδοχή σου εδώ φέτος;
Κοίτα και πέρυσι το καλοκαίρι είχα τραγουδήσει στο Θέατρο Παπάγου και ήταν πάρα πολύ θερμό το κοινό, ήταν απίστευτο το συναίσθημα, χάρηκα πάρα πολύ και είχα περάσει πάρα πολύ ωραία. Και γενικά το συναίσθημα να τραγουδάς κάτω από τα αστέρια και κάτω από τον ελληνικό ουρανό είναι φοβερό...
...χωρίς την βροχή της Αγγλίας ε;
(γέλια) ναι, και έχοντας φάει κι ελληνικό φαγητό κιόλας!
- Και μία τελευταία ερώτηση... άσχετη με τη μουσική, αλλά σχετική με όλες τις άλλες τέχνες! Σε επηρεάζουν ερεθίσματα κι από άλλες τέχνες όταν γράφεις μουσική; Είσαι για παράδειγμα σινεφίλ;
Ναι πάρα πολύ! Βλέπω πολλές ταινίες, διαβάζω πολύ ποίηση... χμ... τι άλλο κάνω... α! πάω θέατρο, γιατί κι εδώ στο Λονδίνο δεν γίνεται να μην πηγαίνεις γιατί είναι απίστευτο το πόσες πολλές παραστάσεις υπάρχουνε. Παρακολουθώ και συναυλίες πολλών ειδών... χορό πολύ... μ'αρέσει κι η ζωγραφική. Είμαι τυχερή που έχω επιλέξει αυτή τη πόλη για να μένω. Το Λονδίνο είναι μια πόλη γεμάτη από τέτοιες ευκαιρίες για ερεθίσματα! Πιστεύω λοιπόν ότι όλοι οι διαφορετικοί τρόποι έκφρασης, που είπες και συ, συμβάλλουν στο έργο σου.
- Φαντάζομαι θα σε ξαναδούμε λοιπόν μετά από αυτή τη συναυλία στο εγγύς μέλλον πίσω στην Ελλάδα για την επόμενη, μιας και θα έχεις ολοκληρώσει τον δεύτερο δίσκο έτσι;
Ναι. Τώρα μετά τη συναυλία θα επιστρέψω στην Αγγλία για να τελειώσω τον δίσκο και μετά με το καλό όταν κυκλοφορήσει θα επιστρέψω για να τον παρουσιάσω.
- Ανυπομονούμε λοιπόν για την συναυλία της Πέμπτης! Σ'ευχαριστώ πάρα πολύ!
Να'σαι καλά, εγώ σ'ευχαριστώ!
H Αθηνά Ανδρεάδη εμφανίζεται στις 17.09.2009 στο Αίθριο Των Μουσών (Μέγαρο Μουσικής Αθηνών). Για επιπλέον πληροφορίες του έργου της απευθυνθείτε στην προσωπική της ιστοσελίδα http://www.athenaandreadis.com