«Μου αρέσει οτιδήποτε δεν έχει στυλ: λεξικά, φωτογραφίες, η φύση, ο εαυτός μου και οι πίνακές μου. (Διότι το στυλ είναι βίαιο, και εγώ δεν είμαι βίαιος)».
Γκέρχαρντ Ρίχτερ.
Όταν έχω έναν φιλοξενούμενο στο σπίτι μου, που έρχεται από άλλα μέρη για πολύ καιρό συνήθως κάτι αλλάζει. Πόσο επιβάλλομαι εγώ στον φιλοξενούμενο έστω και αν δεν το καταλαβαίνω; Πόσο με αφήνει ο φιλοξενούμενος να τον επηρεάσω; Εμένα με επηρεάζει ο φιλοξενούμενος; Μήπως εγώ έχω κλειστές τις πόρτες μου επειδή του κάνω χάρη που τον φιλοξενώ και συνεπώς θεωρώ υπερβολή να τον αφήσω να με επηρεάσει? Μήπως αν δεν με επηρεάζει τότε δεν είναι φιλοξενούμενος;
Γιατί από τη μία θα βαριόμουν να πάω στην Tate να δω έναν από τους καλύτερους εν ζωή καλλιτέχνες;
Διότι κατά μία έννοια θα έπρεπε να πάω (και αυτό το "θα έπρεπε" κρύβει μέσα του βίαιους εξαναγκασμούς). Διότι έχω ξαναπάει σε αυτό το μέρος και δεν μου αρέσει η γραμματοσειρά της οπτικής του ταυτότητας. Ούτε οι κυλιόμενες. Όταν θα βλέπω τον πίνακα του Ρίχτερ θέλω να έχω ξεχάσει το που βρίσκομαι αλλά το μέρος δεν θα με αφήνει. Μου υπενθυμίζει συνέχεια έστω και έμμεσα ότι εκείνο είναι ο οικοδεσπότης ενώ εγώ ενδιαφέρομαι πιο πολύ για τον φιλοξενούμενο. Και εγώ, μετά, θα θυμάμαι τα έργα κρεμασμένα στους τοίχους του οικοδεσπότη.
Οφείλω όμως να πω ότι είναι από τους καλύτερους οικοδεσπότες. Οι φιλοξενούμενοί του μετά από την επίσκεψή τους είναι ευγνώμονες για την άψογη μεταχείριση και για την ευκαιρία που τους δόθηκε να γνωριστούν με τους ανθρώπους που κάλεσε ο οικοδεσπότης.
Μήπως όμως τελικά δεν είναι θέμα οικοδεσπότη; Μήπως τα ερωτήματα θα γίνονταν πιο καίρια αν εστίαζαν στη σχέση μεταξύ οικοδεσπότη και φιλοξενούμενου ή ακόμα, σε κάποια μορφή κατάργησης ή επανεξέτασης αυτής της διχοτομίας; Η παρούσα μορφή της σχέσης αυτής, πάντως, είναι και η επικρατέστερη στο χώρο της μαζικής ψυχαγωγικής βιομηχανίας παρουσίασης τέχνης υψηλής αναγνωρισιμότητας.
www.gerhard-richter.com
www.smb.museum