Τετάρτη, 30 Ιανουαρίου 2013 06:41

Στέφανος Σιταράς: "Σε μια ταινία το λιγότερο είναι η αφήγηση. Tο σημαντικότερο είναι το συναίσθημα και ο συμβολισμός"

Γράφτηκε από την 

Ο Στέφανος Σιταράς είναι Έλληνας σκηνοθέτης γεννημένος στην Αθήνα τον Δεκέμβριο του 1989. Σε ηλικία έντεκα ετών απέκτησε την πρώτη του κάμερα και ξεκίνησε να γυρίζει ταινίες για ενηλίκους με τους φίλους του επί δύο χρόνια, μέχρι τα 13 του. Στα 13 του φοίτησε στο New York Film Academy, στο Παρίσι, ενώ σε ηλικία μόλις 14 χρονών έγραψε και σκηνοθέτησε την πρώτη μεγάλη του ταινία στην Ελλάδα, το «Γαλάζιο και Πορτοκαλί», βασισμένη στα τελευταία κεφάλαια της Αιολικής Γης του Ηλία Βενέζη.

Σε μικρή ηλικία ο Στέφανος διαγνώστηκε με μία κύστη στο μισό του κεφάλι, η οποία ανά πάσα στιγμή μπορεί να του κοστίσει τη ζωή. Έχοντας στο μυαλό του κάποιος ότι κουβαλάει μία βόμβα η οποία μπορεί να σκάσει οποιαδήποτε στιγμή, είναι δύσκολο να απομονώσει την ιδέα και να κοιτάξει τη ζωή κατάματα. Κι όμως ο Στέφανος αποτελεί παράδειγμα 'ψυχικής δύναμης', άφησε το πρόβλημα πίσω και επέλεξε να συγκεντρωθεί στην τέχνη του.

Το Νοέμβριο του 2012 o Στέφανος βρέθηκε στη σκηνή του TEDxAthens και μίλησε για τον εαυτό του και το πως έκανε το όνειρό του πραγματικότητα. Στο πλαίσιο της καμπάνιας της Coca-Cola "Πιστεύουμε σε ένα καλύτερο αύριο", ακολουθεί η συνέντευξη που μας παραχώρησε δίνοντας μία νότα αισιοδοξίας μέσα στο δύσκολο κλίμα της εποχής!

- Αν και πολύ νέος στην ηλικία είστε πολύ ώριμος και ήδη πολύ επιτυχημένος. Σας έχει τρομάξει καθόλου η πορεία σας;

Σας ευχαριστώ! Δεν νομίζω ότι στα 22 μπορεί κανείς να κοιτάξει πίσω και να διακρίνει μια "πορεία," είναι ακόμα πολύ νωρίς, και θα ήμουν αφελής αν το έκανα. Η μεγάλη ανησυχία είναι η πορεία που έρχεται, νομίζω για τον κάθε νέο. Τη δική μου πορεία μέχρι τώρα τη βλέπω σαν προετοιμασία.

- Πως προέκυψε να ασχοληθείτε με την σκηνοθεσία;

Ο κινηματογράφος ξεκίνησε ως μια διαφυγή απ'την μοναξιά που ένιωθα ως παιδί, και εξελίχθηκε σε μια δίοδο εξωτερίκευσης σκέψεων και συναισθημάτων προς τον κόσμο. Μοναχοπαίδι, μεγάλωσα χωρίς παρέες και φίλους, μόνο με το σινεμά. Και τώρα, νιώθω τη δουλειά μου σαν μέσο επικοινωνίας και επαφής με τον κόσμο. Ήτανε πάντα μέσω επικοινωνίας.

stefanos-sitaras-2

- Η επαγγελματική σας πορεία θα έλεγα ότι είναι με μία βαλίτσα στο χέρι μιας και πηγαινοέρχεστε συχνά Ελλάδα – Αμερική. Σας έχει κουράσει αυτό; Πως αισθάνεστε;

Όχι κουρασμένος πάντως. Η πραγματική κούραση για μένα είναι η αδράνεια. Νομίζω πως ο πραγματικός Έλληνας είναι αυτός που ταξιδεύει, όχι αυτός που μένει στάσιμος. Και δεν εννοώ μόνο γεωγραφικά, εννοώ το ταξίδι μέσα και έξω. Με πληγώνει που βλέπω Έλληνες, νέους και μεγάλους, να παραμένουν σε μια στασιμότητα. Σε ιδέες, και σκέψεις, σε δουλειές, σε ομάδες, σε κόμματα. Δεν υπάρχει εξέλιξη, δεν υπάρχει ταξίδι. Αυτό είναι αντιελληνικό.

- Έχετε στο ενεργητικό σας πάνω από 40 ταινίες μικρού μήκους, 10 εκπαιδευτικά βίντεο, 5 διαφημίσεις, 3 μουσικά βίντεο, μια ταινία κινουμένων σχεδίων, και μία μεγάλου μήκους ταινία στα σκαριά. Μπορείτε να ξεχωρίσετε κάποια, και αν ναι ποιά και γιατί;

Την πρώτη και την τελευταία μου, γιατί νομίζω αν τις βάλεις πλάι-πλάι αποκτά σημασία το ταξίδι. Η πρώτη μου ταινία ήταν το "Γαλάζιο και Πορτοκαλί," βασισμένο στην Αιολική Γη του Ηλία Βενέζη, με θέμα τη Μικρασιατική Καταστροφή και τους πρώτους διωγμούς του 1914. Ήμουν 13ων όταν την έκανα, και νομίζω ότι ο λόγος που άρεσε ήταν επειδή είχε μια "αθωότητα", παρ'όλο που μιλούσε για δύσκολα θέματα. Μετά ακολούθησαν πολλές ταινίες, πολλοί πειραματισμοί, για να με φέρουν εδώ, στον "Μαγικό Κόσμο του Χάρρισον Πατράκη," την τελευταία μου ταινία, σε ηλικία 21 με 23. Πραγματεύεται το μαγικό ταξίδι ενός αυτιστικού παιδιού μέσα στη ζωή, τη φαντασία και τον έρωτα. Είναι μακράν το πιο δύσκολο project που έχω ασχοληθεί μέχρι τώρα, κυρίως για τη σημασία που αποκτά για την Αθήνα, το "παραμύθι," τους ανθρώπους και τον πόνο του να μεγαλώνεις. Και πάλι, είναι σαν να έχω επιστρέψει στην "αθωότητα." Απ'το Γαλάζιο και Πορτοκαλί, έκανα ένα απίστευτο ταξίδι, σε δύο ηπείρους, σε διαφορετικές κουλτούρες, από ανθρώπους σε εμπειρίες, για να επιστρέψω πάλι εδώ, στην Αθήνα, και σε μια ταινία από μένα με αγάπη.

- Υπάρχει κάποιος προσωπικός σκοπός στην όλη πορεία και εξέλιξή σας;

Όχι, απολαμβάνω τη διαδρομή. Το αγαπημένο "επιφαινόμενο" της δουλειάς μου είναι ότι συνεχώς μαθαίνω καινούργια πράγματα. Ας πούμε, ένας ηθοποιός πρέπει να μάθει Γερμανικά για έναν ρόλο. Όταν κάνω ταινία εποχής, ή για κάποιο συγκεκριμένο θέμα, πρέπει να μορφωθώ επί τούτου. Για παράδειγμα, πριν το καλοκαίρι θα γυρίσω ένα video-clip κάτω απ'το νερό. Και έτσι θα πρέπει όλοι να κάνουμε μαθήματα κατάδυσης. Και πάει λέγοντας.

sitaras3Από τα γυρίσματα της ταινίας "The magic world of Patrakis Harrison"

- Το 2012, επιστρέψατε στην Ελλάδα για να εργαστείτε για την ταινία σας, The Magic World of Patrakis Harrison, η οποία έχει οριστεί να κυκλοφορήσει το 2013. Μιλήστε μας για την συγκεκριμένη ταινία.

Είναι ό,τι πιο προσωπικό και αληθινό έχω κάνει ποτέ μου. Χωρίς σενάριο, χωρίς πρόγραμμα και όρια, τρεις φίλοι ξεκινούν ένα project για πλάκα. Μόνοι, ξυπνούν κάθε μέρα του Αυγούστου και γυρίζουν ό,τι θέλουν, ό,τι αισθάνονται. Και σιγά σιγά, καθώς περνούν οι μήνες, αυτό αποκτά δική του μορφή, ξεχωριστή ύπαρξη. Μετά από 2 χρόνια δουλειάς, αυτό το πείραμα κατέληξε να είναι για όλους μας ένα ταξίδι ζωής. 240 ώρες υλικό, πάνω από 50 ηθοποιοί σε σημαντικούς ρόλους, συλλήψεις από την αστυνομία, μηνύσεις, υπερκοπώσεις, ατελείωτες ώρες δουλειάς, και ένα αποτέλεσμα - τουλάχιστον για μας - καινούργιο.
Πού θα προβληθεί και πότε;
Έχει ακόμα. Τώρα κοντά τελειώνει το μοντάζ, μετά πρέπει να γίνει η αφήγηση, και μετά θέλει ένα 40ήμερο για χρώμα και ήχο. Ελπίζω να τελειώσει πριν την άνοιξη. Όσο για το που θα προβληθεί, θα σας πω όταν ξέρω. Ελπίζω πάντως να το δουν όσοι περισσότεροι άνθρωποι γίνεται.

- Υπάρχουν σημεία «σταθμός και έμπνευσης» για σας;

Η Ελλάδα. Πραγματικά δεν υπάρχει κάτι που να εμπνέει περισσότερο τη ζωή μου, τόσο σαν σκηνοθέτη όσο και σαν άνθρωπο. Και υπάρχουν τόσα μέρη στην Ελλάδα που δεν έχω πάει. Όταν βρίσκω χρόνο, ειδικά τώρα που έχω μεγαλώσει, κάνω βόλτες μέσα στην Αθήνα, και συνεχώς ανακαλύπτω καινούργια μέρη, καινούργιους ανθρώπους, καινούργιες "πηγές." Η κουλτούρα μας είναι βαθιά εγγεγραμμένη τριγύρω μας. Νιώθω ότι κάθε μέρος στην Ελλάδα κουβαλάει μέσα του μνήμες, και ο Έλληνας έχει μια σχέση upload και download με κάθε Ελληνικό στοιχείο. Μπορεί σε έναν δρόμο να "ανεβάσει" μια ανάμνηση και κάθε φορά που τον επισκέπτεται, αυτός αλλά και ο οποιοσδήποτε να "κατεβάζει" το συναίσθημα αυτό. Παράδειγμα, έχουνε τόσοι πολλοί άνθρωποι ερωτευτεί στην Σαντορίνη, που κάθε φορά που πηγαίνω εκεί ανεμίζομαι μία αύρα έρωτα, που απλά υπάρχει μέσα στους τοίχους στα δρομάκια και στις παραλίες. Ο τόπος μας σας λέω είναι μοναδικός. Είναι ο μόνος τόπος στη γη με μνήμη.

- Η σχέση σας με την μουσική ποια είναι;

Είμαι εθισμένος. Δεν μπορώ να ζήσω μέρα χωρίς μουσική.

- Ποιους σύγχρονους Έλληνες μουσικούς και ερμηνευτές ξεχωρίζετε;

Ο αγαπημένος μου Έλληνας καλλιτέχνης είναι ο Διονύσης Σαββόπουλος. Τα τραγούδια του διαπερνούν τις συμβάσεις της μουσικής και ξαφνικά μιλούν κατ'ευθείαν σε σένα, λες και σε ήξεραν και μελοποιούν ακριβώς αυτό που πρέπει να ακούσεις. Κατά καιρούς αλλάζουν τα γούστα μου, και ειδικά με την Ελληνική σύγχρονη μουσική έχω μια περίεργη σχέση. Πιστεύω ότι η δεκαετία που διανύουμε τώρα θα αναδείξει μερικά αστέρια στην Ελλάδα, και για πρώτη φορά (και επιτέλους) με εξωστρεφή διάθεση. Βλέπε Μόνικα. Στα δυο-τρία επόμενα χρόνια να δείτε που θα κάνει επιτυχία σε όλον τον κόσμο αυτό το κορίτσι.

Stefanos Sitaras1

- Είδα το βίντεο από την ομιλία σας στο NIC τον Απρίλιο του 2012 και πραγματικά ήταν συγκλονιστική. Τα μηνύματα που μεταφέρετε στους νέους δίνουν μεγάλη δύναμη και είναι πολύ αισιόδοξα. Διάβασα τα σχόλια των χρηστών και με συγκίνησαν ιδιαίτερα. Έχετε σκεφτεί ότι μπορεί να επηρεάσετε θετικά το κοινό που σας παρακολουθεί;

Ναι, και αυτό είναι λυτρωτικό. Το θέμα της υγείας μου ήταν πάντα ένα είδους "μυστικό," το οποίο ήξερε μόνο η οικογένειά μου και άντε ένα-δύο κοντινοί άνθρωποι. Όταν αποφάσισα να το μοιραστώ στο NIC, με δυο χιλιάδες άτομα, και κατ'εξακολούθηση με όλον τον κόσμο όταν βγήκε στο Ίντερνετ, δεν ήξερα ότι θα είχε τόση θετική ανταπόκριση. Ακόμα λαμβάνω μηνύματα και email από κόσμο που μου λέει πόσο τον ενέπευσε αυτή η ομιλία μου. Δεν είχα αυτόν τον σκοπό, ήθελα απλά να πω την αλήθεια και να το βγάλω από μέσα μου.

- Η περίοδος που διανύει η Ελλάδα είναι δύσκολη και υπάρχει μεγάλη κρίση σε όλα τα επίπεδα. Έχετε προβληματιστεί με το μέλλον της χώρας;

Πολύ. Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει επίσημη συζήτηση, δεν μπορεί να γίνει επίσημη συζήτηση, από κανέναν, πουθενά, και για κανέναν λόγο. Δε μιλάω μόνο για την πολιτική ή τη δημοσιογραφία, αλλά και για τον κόσμο - κυρίως μιας παλαιότερης γενιάς - που η κάθε τους σκέψη και κουβέντα κερδίζει πόντους πολικότητας, στο μονοδιάστατο φάσμα που κατάγεται από Μεταπολίτευση, ίσως και Εμφύλιο. Δεν υπάρχει επίσημη συζήτηση. Είμαστε γήπεδο. Όλα είναι κομματοποιημένα. Όλοι είναι απόλυτοι. Και ο σκοπός δεν είναι καν η επιβολή, είναι η καθ'αυτή σύγκρουση. Είναι τρομερό σε πόση ιδεολογική κάμψη υποβάλει ο καθένας μας τον εαυτό του για να ανήκει στο καλούπι του τάγματος, που ξαφνικά του προσφέρει υπαρξιακή δικαίωση στην πολιτική μοναξιά του.

- Πώς βλέπετε την καλλιτεχνική εξέλιξη της πόλης μας αλλά και της χώρας μας τα τελευταία χρόνια;

Λαμπρή, κυρίως για τον λόγο που ανέφερα πριν. Ότι σιγά σιγά η τέχνη στην Ελλάδα απο-πολιτικοποιείται, και αρχίζουμε και βλέπουμε καλλιτέχνες να εκφράζουν τον εαυτό τους, και όχι να φορτίζουν κι άλλο τις παρατάξεις τους. Η δεκαετία που μας έρχεται πιστεύω, και ελπίζω, να δώσει μια δίοδο ελευθερίας στους καλλιτέχνες, και να αξιοποιήσουμε την κρίση για να προσφέρουμε στον κόσμο την διασκέδαση και τη ψυχαγωγία που του αξίζει.

-Γνωρίζουμε ότι έχετε πάρει πολλά βραβεία. Πώς αισθανθήκατε για αυτό;

Όμορφα! Είναι απίστευτο συναίσθημα να ανταμοίβονται οι κόποι που κάνεις για κάτι. Αλλά πιο πάνω απ'τα βραβεία βάζω τη φεστιβαλική εμπειρία. Για μένα, η νίκη είναι να με δεχτούν και να πάω σε φεστιβάλ. Και κάθε χρόνο προσπαθώ να πηγαίνω σε όσα περισσότερα μπορώ.

- Υπάρχει κάποιο βραβείο που έχετε ξεχωρίσει, και αν ναι για πιο λόγο;

Όχι ούτε καν.

- Ετοιμάζετε κάτι καινούργιο αυτή την περίοδο;

Τελειώνω την ταινία μου, και μετά ελπίζω να ξεκουραστώ λιγάκι. Αλλά όχι για πολύ. Σίγουρα κάποιο project θα μου τραβήξει την προσοχή, και θα ξεκινήσω καινούργιες περιπέτειες.

sitaras1

- Θα θέλαμε να μας πείτε ποια είναι η δική σας ευχή για το 2013.

Να στρώσω τον ύπνο μου, να τρώω καλύτερα, να μη βιάζομαι να βγάλω συμπεράσματα. Να δω περισσότερες ταινίες και να διαβάσω περισσότερα βιβλία. Να πάω στην Ινδία. Να έχει επιτυχία η ταινία μου. Να γνωρίσω καινούργιους ανθρώπους. Να ανακαλύψω περισσότερη μουσική. Να αρχίσω να βγαίνω περισσότερο στα δυτικά προάστια. Να βάλω σε δράση την πρώτη μου μεγάλου μήκους. Να πάω σε τουλάχιστον πέντε νησιά που δεν έχω πάει. Να ξεκινήσω ένα φωτογραφικό blog. Να πίνω περισσότερο νερό. Να διαβάζω όλο το έγγραφο πριν υπογράψω οτιδήποτε. Να είμαι πιο υπομονετικός. Και το κυριότερο: να συμπεριφέρομαι καλά σε ανθρώπους που δε χρειάζεται να τους συμπεριφερθώ καλά.

- Σας ευχαριστώ πολύ και εύχομαι να έχετε κάθε καλό!

Εγώ σας ευχαριστώ, νά'στε καλά!

Ανδριανή Αμπάβη

Είμαι απόφοιτος της Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ και έχω συμμετάσχει σε διεθνείς και πανελλήνιες ομαδικές εκθέσεις. Για εφτά χρόνια εργάστηκα στον σχεδιασμό, την υλοποίηση και την παραγωγή events, ενώ από το 2009 διδάσκω εικαστικά σε Ι.Ε.Κ. και δημόσια σχολεία. Είμαι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος και της Εταιρίας Γραμμάτων & Τεχνών στον Πειραιά και υπεύθυνη για την ύλη του περιοδικού.