- Πού σπουδάσατε μουσική και τι είδους;
Σπούδασα κλασσική μουσική, πιάνο και σύνθεση, στη Βρεταννία. Στο Royal Welsh College of Music and Drama, και με τον γνωστό Βρεταννό συνθέτη Brian Elias στο Λονδίνο.
- Γιατί νομίζετε, δεν υπάρχουν ολοκληρωμένες μουσικές σπουδές στην Ελλάδα και τι προκαλεί αυτό το γεγονός στην εγχώρια παιδεία;
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν δεκάδες μικρά ιδιωτικά Ωδεία και μουσικές σχολές που δεν τα συμφέρει να κλείσουν όλα μαζί για να δημιουργηθεί μία αυστηρή και σοβαρή μουσική ακαδημία, όπου θα βγαίνουν από εκεί αξιοκρατικά μόνο οι άξιοι και ταλαντούχοι μουσικοί της χώρας. Αυτό το πρόβλημα, είναι ένα από πολλά προβλήματα που πρέπει να λυθεί σύντομα. Επίσης όταν άκμαζε η κλασική μουσική στην Ευρώπη, η Ελλάδα ήταν υπό κατοχή και πάμφτωχη.
- Μπορείτε να ζήσετε μόνο από την μουσική σας; Συμφωνείτε με την άποψη, ότι οι τέχνες και τα γράμματα θα έπρεπε να χορηγούνται ως επί το πλείστον από την πολιτεία;
Σε καλές εποχές που υπάρχουν χρήματα, η χορηγία ανθεί, και μαζί και οι τέχνες. Σε κακές εποχές, η χορηγία παύει, και η τέχνη θεωρείται πολυτέλεια. Η τέχνη χρειάζεται χρήματα για να καρποφορήσει. Η ιστορία το αποδεικνύει αυτό. Ωστόσο ένας γεννημένος και παθιασμένος καλλιτέχνης δεν μπορεί να σταματήσει να παράγει. Όμως ακόμα και αν μια ιδιοφυϊα, δημιουργήσει αριστουργήματα σε εποχή χωρίς χορηγούς κι ευκολίες, ρεύματα και σχολές δεν μπορούν να υπάρξουν. Παρά μόνο μεμονωμένες περιπτώσεις. Προς το παρόν, προσωπικά, ζω από τη δουλειά μου, με σκληρό αγώνα.
- Πώς προέκυψε η αγάπη σας για το θέατρο και τον κινηματογράφο;
Αυτό είναι και κάπως ανεξήγητο, γιατί υπάρχει από την παιδική ηλικία. Δεν μπορώ να εξηγήσω πως ένα παιδί δέκα χρονών ξενυχτούσε να δει Σαίξπηρ από παραγωγή του BBC στην τηλεόραση κι ας καταλάβαινε έστω την μισή ιστορία.
- Πείτε μας λίγα λόγια για τις φετινές δουλειές σας, τις θεατρικές παραστάσεις ?Οθέλλος? και ?Παραμύθι χωρίς όνομα?. Πώς προέκυψαν αυτές οι συνεργασίες και πώς ήταν σαν εμπειρίες;
Ο Οθέλλος ήταν μία ευτυχής συγκυρία, γιατί δούλεψα με το Γιώργο Κιμούλη. Πετύχαμε μία άκρως δημιουργική συνεργασία. Ο Κιμούλης είναι ξεκάθαρος στο τι θέλει και τι ζητάει, έχει το έργο στο κεφάλι του τελειωμένο σκηνοθετικά από την αρχή, κι αυτό αποτελεί μία καλή βάση για να μπορέσουν οι συντελεστές της παράστασης να παράγουν με τον καλύτερο τρόπο. Θεωρώ ότι η μουσική της παράστασης φέρει ταυτότητα, και στίγμα. Είναι σύγχρονη η όλη άποψη, και ανατρεπτική σε σχέση με παλιότερα ανεβάσμα του ίδιου έργου.
Το «Παραμύθι χωρίς όνομα» από το Εθνικό Θέατρο, ήταν μία επιπλέον πρόκληση, λόγω του ότι όλοι θυμούνται την πινελιά που είχε χαρίσει στο έργο του Καμπανέλλη, ο Μάνος Χατζιδάκις. Εμείς κάναμε την ίδια ιστορία, αλλά κατευθείαν από την πηγή, τη συγγραφέα Πηνελόπη Δέλτα. Η μουσική προσπάθησα να μην έχει καμία σχέση με το χρώμα του Χατζιδάκι, αλλά να είναι οικείο το άκουσμά της στα παιδιά σε σχέση με τα ακούσματά τους σήμερα, και να φέρει την προσωπική μου σφραγίδα ως συνθέτη. Όλα αυτά που περιγράφω βέβαια, δεν είναι εύκολα. Δεν είναι θέμα ταλέντου, μόνο. Χρειάζεται αφοσίωση, σκληρή δουλειά, συνεχείς διορθώσεις μέχρι και το ανέβασμα της παράστασης.
- Τι σας εμπνέει συνήθως και ποιες είναι οι καλλιτεχνικές επιρροές σας;
Με εμπνέουν οι προσωπικές μου εμπειρίες, ο έρωτας, οι εσωτερικές μου περιπέτειες, η ποίηση, οι μουσικές άλλων συνθετών που με γοητεύουν, και γενικότερα κάθε έντονη συγκινησιακή κατάσταση. Οι επιρροές μου δε σταματούν στο χρόνο και δεν τελειώνουν. Ωστόσο είναι μεγάλη η επιρροή της κλασικής και κινηματογραφικής μουσικής.
- Μιλήστε μας λίγο για τη συναυλία-αφιέρωμα στον Ανδαλουσιανό ποιητή Φ. Γκ. Λόρκα, που δώσατε στην Μαδρίτη. Πώς προέκυψε αυτή η εκδήλωση και τι αποκομίσατε από αυτή την εμπειρία;
Η συναυλία μου στην Μαδρίτη ήταν ένα πρώτο άνοιγμα στο εξωτερικό το οποίο στέφθηκε με επιτυχία. Μου έδειξε ότι η μουσική μου μπορεί να κατανοηθεί και να αγαπηθεί από ανθρώπους εκτός συνόρων. Ίσως και περισσότερο από τους Έλληνες. Ελπίζω να μου δωθούν περισσότερες ευκαιρίες στο εξωτερικό. Πάντως η αιτία και η αφορμή της συναυλίας, ήταν από το δίσκο Σκοτεινός Έρωτας που είχα κάνει σε ποίηση Λόρκα, με τον Μάριο Φραγκούλη.
- Έχετε μάλιστα συνεργαστεί και με τον Μ. Φραγκούλη στον ίδιο κύκλο τραγουδιών του Λόρκα «Σκοτεινός Έρωτας». Πείτε μας λίγα λόγια για την συνεργασία σας αυτή.
Ο Μάριος Φραγκούλης είναι αληθινά διεθνής καλλιτέχνης. Έχει συνεργαστεί με τεράστια ονόματα και έχει τραγουδήσει στις μεγαλύτερες σκηνές του κόσμου. Ανακάλυψε το Σκοτεινό Έρωτα τον οποίο παρουσίαζα live σε μουσικές σκηνές, και μου ζήτησε να τον ηχογραφήσουμε. Έχουμε την ίδια νοοτροπία με τον Μάριο, καθώς έχουμε σπουδάσει και οι δύο στη Βρετανία. Αυτό βοήθησε πολύ στη συνενόησή μας και στη δημιουργική παραγωγή. Συνάντησα στο πρόσωπό του, έναν γνώστη κι εξαιρετικό μουσικό, έναν άνθρωπο με εκπληκτική ενέργεια, ζωντάνια κι ενθουσιασμό για τη δουλειά του. Το αποτέλεσμα είναι ότι ο Σκοτεινός Έρωτας δεν έχει σταματήσει να ακούγεται διεθνώς εδώ και πέντε χρόνια, έχοντας δώσει χιλιάδες αντίτυπα.
- Μιλήστε μας λίγο για τις συνεργασίες σας με προσωπικότητες όπως ο Απόστολος Δοξιάδης (LOGICOMIX), Κωνσταντίνος Γιάνναρης (Eldorado), Αντιγόνη Βαλάκου (Ματωμένος Γάμος ΚΘΒΕ), Michael Bogdanov (English Shakespeare Company - Πέερ Γκυντ, Αντώνιος και Κλεοπάτρα, Όπως σας αρέσει).
Αυτό που χαρακτηρίζει όλους αυτούς τους χαρισματικούς ανθρώπους, είναι η πίστη τους σε αυτό που κάνουν, η εργασιομανία τους, η νεανικότητά τους καθώς είναι άφθαρτη στο χρόνο, η ενέργεια και η δυνατότητά τους να εμπνέουν τους συνεργάτες τους. Όλες μου οι συνεργασίες έχουν προκύψει από την ίδια τη δουλειά μου και μόνο. Το ένα φέρνει το άλλο.
- Έχετε εκδώσει τέσσερις προσωπικούς δίσκους: Σκηνές από Βουβή Ταινία, Κυριακές μες στο Χειμώνα, Σκοτεινός Έρωτας, Σονέτα του Σκοτεινού Έρωτα. Τί εκφράζει ο κάθε δίσκος σας;
Ο κάθε δίσκος μου αποτελεί κι έναν ξεχωριστό κύκλο τραγουδιών μου. Το θέμα κυκλοφορίας τους είναι θέμα τύχης και συγκυριών καθώς όλοι γράφτηκαν αρκετό καιρό πριν κυκλοφορήσουν. Κάθε ένας κύκλος είναι ένας διαφορετικός κόσμος και μία άλλη θεματική.
- Έχετε κάποια καινούρια δουλειά στα σκαριά, την οποία θα θέλατε να παρουσιάσετε;
Έχω έναν νέο κύκλο τραγουδιών σε στίχους Μιχάλη Γκανά, ο οποίος ελπίζω να κυκλοφορήσει με ερμηνεύτρια την Κορίνα Λεγάκη τα Χριστούγεννα.