Τετάρτη, 09 Μαΐου 2012 15:39

Ο Πολιτισμός απών την προεκλογική περίοδο

Γράφτηκε από τον 
Βρισκόμαστε εν μέσω μιας πρωτοφανούς κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής κρίσης. Η χώρα μας δείχνει να έχει εισέλθει σε μια περίοδο πολιτικής αστάθειας, που δύσκολα θα μπορούσε να ξεφύγει αν προηγουμένως δεν υπάρξει μια ειλικρινής προσπάθεια συνεννόησης, συνεργασίας και σύμπνοιας μεταξύ όλων των πολιτικών δυνάμεων, με στόχο την πραγματική αποσόβηση της επικείμενης κατάρρευσης.


Η προεκλογική περίοδος υπήρξε σύντομη και μονόπλευρη. Όλα τα κόμματα εστίασαν την επιχειρηματολογία αλλά και τις επιθέσεις τους σε ζητήματα οικονομίας, ανάπτυξης και θεσμικής μεταρρύθμισης. Στις περισσότερες κομματικές συγκεντρώσεις, οι επιθέσεις, οι καταγγελίες και η οικειοποίηση της απόλυτης αλήθειας αποτελούσαν τα βασικότερα στοιχεία στους λόγους των πολιτικών αρχηγών.

Μέσα σε όλα αυτά, λίγες ήταν οι φωνές που ασχολήθηκαν πραγματικά με το τι μέλλει γενέσθαι στο πεδίο του Πολιτισμού και της Παιδείας. Λίγες οι προτάσεις, ακόμη λιγότερες οι εκφράσεις πραγματικής πολιτικής στόχευσης. Οι περισσότερες ήταν γενικόλογες και αόριστες. «Θα θέσουμε τον Πολιτισμό στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος μας», «Ο Πολιτισμός βρίσκεται στην καρδιά των προτεραιοτήτων μας», «όλα να είναι θέμα Παιδείας» και άλλα τέτοια καινοφανή... Μέσα σε όλα, υπήρξε και μία πρόταση η οποία θέτει ως άμεση προτεραιότητα την σύσταση ενός ενιαίου Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Με μια πρώτη ανάγνωση (και πέρα από κομματικές-ιδεολογικές προκαταλήψεις τις οποίες αποφεύγω), πρόκειται για μια θετική πρόταση η οποία είχε εκφρασθεί κατά καιρούς και από ανθρώπους των Τεχνών και των Γραμμάτων. Αν μια χώρα δεν θάπρεπε να διαχωρίζει τον Πολιτισμό από την Παιδεία της τότε αυτή θα έπρεπε να είναι η Ελλάδα. Στην Ελληνική περίπτωση, η ίδια η Παιδεία είναι Πολιτισμός και το αντίστροφο. Με αυτήν την παιδευτική λογική άρχισαν να αναπτύσσονται τα πρώτα πολιτιστικά ψήγματα στον ελλαδικό χώρο, με αυτήν την παιδευτική λογική ο Πολιτισμός της Ελλάδας διαδόθηκε στα πέρατα της Οικουμένης. Η Παιδεία υπήρξε ανέκαθεν για τους Έλληνες προτεραιότητα στην ιεράρχηση των αναγκών τους. Δυστυχώς όμως, τις τελευταίες δεκαετίες, όπως πολλά πράγματα σε αυτόν τον τόπο, Πολιτισμός και Παιδεία άρχισαν να ασθμαίνουν και παράλληλα να σταματούν την κοινή τους συμπόρευση εντός της Πολιτείας. Διαχωρίστηκαν απότομα και τα αποτελέσματα αυτού του διαχωρισμού τα βιώνουμε σήμερα μπαίνοντας σε μια αίθουσα διδασκαλίας ενός Πανεπιστημίου...

Η ενοποίηση των υπηρεσιών Πολιτισμού και Παιδείας αποτελεί μια από τις πολλές αλλαγές που πρέπει να γίνουν σε επίπεδο Διοίκησης και οργανωτικής υποδομής προκειμένου να αρχίσουν σιγά σιγά να συναντώνται σε ένα κοινό σημείο επαφής στο μέλλον. Θα πρέπει, μέσα από μια οριστική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση να αναμορφωθεί το σύστημα εκπαίδευσης σε πρωτοβάθμιο και δευτεροβάθμιο επίπεδο και παράλληλα να εφαρμοστεί ο νόμος για το τριτοβάθμιο. Θα πρέπει με πρόγραμμα και σαφή οριοθετημένη στρατηγική στόχευση η εκπαιδευτική διαδικασία να «εκπολιτισθεί» και να αποβάλλει από πάνω της συντεχνιακές λογικές, στερεότυπα και ιδεοληψίες του παρελθόντος. Επιπλέον, η διαχείριση και η προβολή του Πολιτισμού μας θα πρέπει να εκσυγχρονισθεί σε επίπεδο προσωπικού και νοοτροπίας, ασκώντας αναπτυξιακή πολιτική μέσω της διαχείρισης πολιτιστικών πόρων. Χωρίς εκπτώσεις στην ποιότητα και στον σεβασμό του πολιτιστικού πλεονάσματος που διαθέτει η χώρα.
Η δημιουργία αυτού του υπερ-υπουργείου Πολιτισμού θα μπορούσε να προσφέρει οργανωτική ευελιξία και απλοποίηση των διαδικασιών. Θα μπορούσε να προσφέρει όμως και μια συμβολική επανόρθωση, που το Ελληνικό Κράτος θα έπρεπε να είχε κάνει εδώ και χρόνια. Θα καταδείκνυε ότι στα μάτια της Πολιτείας, Πολιτισμός και Παιδεία στην Ελλάδα είναι ένα και το αυτό. Αλλητροφοδοτούμενα συγκοινωνούντα δοχεία χωρίς διαχωριστικές πτυχώσεις. Ή τουλάχιστον έτσι πρέπει να είναι...

politismosΟ Πολιτισμός διαχρονικά "δεν πουλάει" προεκλογικά. Στις περισσότερες των περιπτώσεων χρησιμοποιείται για συναισθηματικούς σκοπούς προκειμένου να αγγίξει την καρδιά του ψηφοφόρου...
Ο Πολιτισμός είναι γνωστό ότι «δεν πουλάει», δεν φέρνει ψήφους στα κόμματα
. Η επίκληση του λειτουργεί συμπληρωματικά για την δημιουργία της απαραίτητης συναισθηματικής φόρτισης κάθε φορά που ένας πολιτικός θέλει να μετεξελιχθεί σε ηγέτης. Προς το παρόν, όλοι μας παρακολουθούμε ένα σίριαλ πολιτικής, παραπολιτικής και επικοινωνίας μεταξύ των κομμάτων με στόχο την διακυβέρνηση του τόπου με όρους και πολιτικές που ο καθένας θέλει και ορίζει. Που λοιπόν καιρός για Πολιτισμό... Μόλις υπάρξει πολιτική ομαλότητα και ο κόσμος μπορέσει να ασχοληθεί και με άλλα πράγματα πέρα από τις κομματικές τακτικές του πολιτικού μας συστήματος, ίσως κάποιος να ασχοληθεί και με τον δύσμοιρο τον Πολιτισμό μας. Μέχρι τότε, ένα πολιτικό reality show θα συνεχίζει να παίζεται μπροστά στα μάτια μας που το τέλος του παραμένει αβέβαιο...

Όμηρος Δ. Τσάπαλος

Είμαι απόφοιτος Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Συνέχισα τους σπουδές μου σε μεταπτυχιακό επίπεδο στο γνωστικό αντικείμενο της Πολιτικής Επικοινωνίας και των Cultural Industries στο London School of Economics με υποτροφία του Ιδρύματος Αλέξανδρος Ωνάσης και της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Επόμενο βήμα μου η εκπόνηση διδακτορικής διατριβής στο ζήτημα της άσκησης εξωτερικής πολιτικής για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα. Ασχολούμαι συστηματικά είτε μέσω αρθρογραφίας, είτε μέσω επιστημονικών εργασιών με ζητήματα πολιτιστικής διπλωματίας και διαχείρισης πολιτιστικών πόρων. Κάτοχος Αριστείου Πολιτικών Επιστημών.