Η όπερα Ντον Τζοβάννι του Μότσαρτ στο Ηρώδειο

Η όπερα Ντον Τζοβάννι του Μότσαρτ στο Ηρώδειο Η όπερα Ντον Τζοβάννι του Μότσαρτ στο Ηρώδειο

Ένα από τα σπουδαιότερα δημιουργήματα του δυτικού πολιτισμού, ο αριστουργηματικός Ντον Τζοβάννι του Μότσαρτ, παρουσιάζεται στο Ηρώδειο από την Εθνική Λυρική Σκηνή στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, στις 11, 13, 14, 15 Ιουνίου 2014. Την Ορχήστρα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής θα διευθύνει ο διακεκριμένος αρχιμουσικός της ΕΛΣ Λουκάς Καρυτινός, τη σκηνοθεσία υπογράφει ο σπουδαίος Έλληνας σκηνοθέτης Γιάννης Χουβαρδάς στην πρώτη του συνεργασία με τη Λυρική, ενώ το καστ πλαισιώνουν διαπρεπείς Έλληνες και ξένοι μονωδοί.

Στον Ντον Τζοβάννι -ένα από τα ορόσημα του οπερατικού ρεπερτορίου- ο Μότσαρτ αποδίδει με τη μουσική του όλες τις όψεις της πορείας του ανθρώπου που τα βάζει με τον Θεό και παίρνει την τύχη του στα χέρια του. Στο εμβληματικό αυτό έργο, που μουσικά υψώνει την αυλαία του Ρομαντισμού με τον πιο εντυπωσιακό τρόπο, τίποτε δεν είναι όπως φαίνεται, αφού η αμφισημία διαπερνά το ποιητικό κείμενο αλλά και τη μουσική.
Η υπόθεση αφορά τις ερωτικές περιπέτειες του ακόλαστου Ισπανού ευγενούς Ντον Τζοβάννι. Σε μία από αυτές, αποπειράται να βιάσει τη Ντόννα Άννα. Προσπαθώντας να διαφύγει, σκοτώνει τον πατέρα της, ο οποίος επιστρέφει από τον κόσμο των νεκρών προκειμένου να πάρει εκδίκηση. Καθώς ο Ντον Τζοβάννι δεν μετανοεί για όσα έχει πράξει, οδηγείται στην Κόλαση. Η όπερα ολοκληρώνεται με το αυτονόητο για την εποχή, ηθικό δίδαγμα.
Στον Ντον Τζοβάννι ο Μότσαρτ φέρνει σε διάλογο στοιχεία της (διεθνούς) ιταλικής σοβαρής όπερας και της κωμικής όπερας, η οποία απηχεί τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε έθνους. Η έντονα δραματική μουσική που συνοδεύει την εμφάνιση του υπερκόσμιου στοιχείου και οι εκτενείς άριες των ευγενών έρχονται σε άμεσο διάλογο με τον ανάλαφρο, καθημερινό ήχο των κωμικών χαρακτήρων. Μέσα από την αντιπαράθεση και τη σύνθεση ενισχύεται το ξεχωριστό ύφος καθενός από τους δύο κόσμους, ενώ η σύνθεσή τους είναι καινοφανής στην ιστορία της όπερας.

Ο μέχρι πρότινος Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου Γιάννης Χουβαρδάς, στην πρώτη του σκηνοθεσία όπερας στην Ελλάδα και στην πρώτη του συνεργασία με την ΕΛΣ, αναζητά τα ψυχολογικά κίνητρα του ήρωα, ο οποίος «κακοποιεί τους πάντες και τα πάντα, αλλά πρωτίστως τον εαυτό του, ψάχνοντας τη βαθιά επαφή με κάτι, που προφανώς έχει στερηθεί από την παιδική του ηλικία» σύμφωνα με το σκηνοθέτη. Η δράση τοποθετείται σε μια άδεια, παγωμένη, νυχτερινή πλατεία κάπου στην κεντρική Ευρώπη, όπου περιφέρονται «υπάρξεις ντυμένες με μια ακατέργαστη τραχύτητα, για να προστατεύονται από την παγωνιά και την ωμότητα του τοπίου και των άλλων ανθρώπων» όπως εξηγεί ο Γιάννης Χουβαρδάς, ο οποίος έχει σκηνοθετήσει παραγωγές όπερας με μεγάλη επιτυχία σε Ευρωπαϊκά Λυρικά θέατρα όπως η Όπερα του Γκαίτεμποργκ, και η Βασιλική Όπερα της Κοπεγχάγης. Σε ένα πρωτοποριακό για την εποχή του έργο όπως ο Ντον Τζοβάννι, η διεισδυτική ματιά του Γιάννη Χουβαρδά αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στον ανοιχτό χώρο του ρωμαϊκού ωδείου.
Τα σκηνικά υπογράφει η διακεκριμένη σκηνογράφος-αρχιτέκτων Εύα Μανιδάκη, τα κοστούμια η ενδυματολόγος Ιωάννα Τσάμη και τους φωτισμούς ο Λευτέρης Παυλόπουλος.
Την ευθύνη της μουσικής διεύθυνσης της παραγωγής έχει ο βραβευμένος μαέστρος και μόνιμος αρχιμουσικός της ΕΛΣ Λουκάς Καρυτινός. Ο Αγαθάγγελος Γεωργακάτος έχει την ευθύνη της διεύθυνσης της Χορωδίας της ΕΛΣ.
Έργο-πρόκληση για τους τραγουδιστές της όπερας, ο Ντον Τζοβάννι θεωρείται ένα από τα πιο δημοφιλή έργα του ρεπερτορίου για τις υπέροχες άριες, τα ντουέτα και τα χορωδιακά μέρη. Στη νέα παραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, τους βασικούς ρόλους ερμηνεύουν Έλληνες και ξένοι μονωδοί με διεθνή ακτινοβολία.

Στον ρόλο του Ντον Τζοβάννι θα έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε τους Φράκνο Πομπόνι και Διονύση Σούρμπη. O Φράνκο Πομπόνι, μέλος του ensemble της Μετροπόλιταν Όπερας της Νέας Υόρκης θεωρείται ένας από τους κορυφαίους βαρύτονους της εποχής μας. Παράλληλα με την καριέρα του στην Αμερική (Μετροπόλιταν Όπερα της Νέας Υόρκης, Όπερα του Σικάγο, Όπερα του Λος Άντζελες, Κάρνεγκι Χωλ) έχει τραγουδήσει στα σπουδαιότερα Ευρωπαϊκά Λυρικά θέατρα (Λιθέου της Βαρκελώνης, Όπερα της Ζυρίχης, Σατλέ των Παρισίων, Όπερα Κωμίκ, Θέατρο Λα Μοννέ των Βρυξελλών κ.ά.). Μάλιστα το 2010 και το 2012 ερμήνευσε με εξαιρετική επιτυχία το ρόλο του Ντον Τζοβάννι στο Μπολσόι της Μόσχας σε σκηνοθεσία Ντιμίτρι Τσερνιακόφ και μουσική διεύθυνση των Θόδωρου Κουρετζή και Κρίστοφερ Μούλντς.
Ο Διονύσης Σούρμπης, ένας από τους σημαντικότερους βαρύτονους της νέας γενιάς και μέλος του ensemble της ΕΛΣ, κάνει το ντεμπούτο του σε πρωταγωνιστικό ρόλο στο Ηρώδειο, λίγους μήνες μετά την εμφάνιση του στην Βασιλική Όπερα του Λονδίνου.

Στον ρόλο της Ντόννα Άννας οι Μυρτώ Παπαθανασίου και Φραντσέσκα Ντόττο. Η Ελληνίδα σοπράνο Μυρτώ Παπαθανασίου, βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της διεθνούς επικαιρότητας στον χώρο της όπερας αφού κάθε της εμφάνιση αποτελεί γεγονός. Έχει τραγουδήσει στα κορυφαία θέατρα του κόσμου (Όπερα της Βιέννης, Όπερα του Μονάχου, Κρατική Όπερα του Βερολίνου, Όπερα του Σύδνεϋ, Όπερα του Άμστερνταμ, Όπερα της Ζυρίχης, Όπερα της Ρώμης, Όπερα του Τόκυο, κ.ά.). Για το ντεμπούτο της στη Αμερική, τιμήθηκε με το βραβείο «Μαρία Κάλλας» για την ερμηνεία της στην Τραβιάτα. Πριν λίγους μήνες έκανε το θριαμβευτικό της ντεμπούτο στην Όπερα του Παρισιού λαμβάνοντας διθυραμβικές κριτικές, ενώ τον ερχόμενο Σεπτέμβριο θα ανέβει για πρώτη φορά στη σκηνή της Μετροπόλιταν Όπερα της Νέας Υόρκης ερμηνεύοντας την Μουζέτα στην Μποέμ. Το ρεπερτόριό της περιλαμβάνει από μπαρόκ όπερα έως σύγχρονη μουσική και από τους βασικούς μοτσάρτιους ρόλους έως τις ηρωίδες του βερισμού, ενώ έχει συνεργαστεί με τους κορυφαίους μαέστρους και σκηνοθέτες της εποχής μας. Στην δεύτερη διανομή θα έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε την 26χρονη Ιταλίδα σοπράνο Φραντσέσκα Ντόττο, η οποία έκανε το ντεμπούτο της στο θέατρο Λα Φενίτσε της Βενετίας, όπου έχει ερμηνεύσει με επιτυχία και τον ρόλο της Ντόννα Άννα.

Στον ρόλο του Ντον Οττάβιο οι Αντώνης Κορωναίος και Μούζα Νκούνα. Ο Αντώνης Κορωναίος είναι από το 2004 μέλος του ensemble της ΕΛΣ και έχει πρωταγωνιστήσει σε παραγωγές όπως Ο Κουρέας της Σεβίλλης, Άννα Μπολένα, Μαγικός αυλός, Τραβιάτα, Σταχτοπούτα κ.ά. Στο εξωτερικό έχει τραγουδήσει σε μεγάλα λυρικά θέατρα πόλεων όπως: Βιέννη, Βερολίνο, Μόναχο, Λωζάννη, Ζυρίχη, Γενεύη, Ρώμη, Φλωρεντία, Τόκυο, Μόσχα, Αγ. Πετρούπολη κ.ά., ενώ υπήρξε και μόνιμο στέλεχος της Γερμανικής Όπερας του Ρήνου στο Ντίσελντορφ. Ο νοτιοαφρικανός τενόρος Μούζα Νκούνα είναι μέλος του Κρατικού θεάτρου Κάσσελ της Γερμανίας, ενώ έχει τραγουδήσει σε όπερες, ορατόρια και ρεσιτάλ σε Αυστρία, Βέλγιο, Πορτογαλία, Ρωσία, Νότα Αφρική, Ισπανία και Ελβετία. Στην ΕΛΣ έχει ερμηνεύσει τον Ταμίνο στο Μαγικό αυλό (2012/3).

Δημήτρης ΚαβράκοςΔημήτρης Καβράκος

Στον ρόλο του διοικητή, οι Δημήτρης Καβράκος και Τάσος Αποστόλου. Ο διεθνώς αναγνωρισμένος Έλληνας μπάσος Δημήτρης Καβράκος είναι τακτικός μέλος της Μετροπόλιταν Όπερας της Νέας Υόρκης από το 1979 όπου έχει πρωταγωνιστήσει σε παραγωγές όπως Λουτσία Ντε Λαμμερμούρ, Ναμπούκκο, Τροβατόρε, Τουραντότ, Μάκμπεθ, Νόρμα κ.ά. Παράλληλα έχει εμφανιστεί μεταξύ άλλων και στην Όπερα του Παρισιού, τη Σκάλα του Μιλάνου, το Κόβεντ Γκάρντεν αλλά και στα σπουδαιότερα Ευρωπαϊκά φεστιβάλ όπως Ζάλτσμπουργκ, Μπρέγκεντς, Αιξ-αν-Προβάνς κ.ά.
Ο βαθύφωνος Τάσος Αποστόλου ανήκει στο ensemble της ΕΛΣ και έχει τραγουδήσει στη Νέα Υόρκη, την Αλεξάνδρεια, το Μιλάνο, τη Βοστώνη, ενώ έχει συνεργαστεί με τις σημαντικότερες ελληνικές ορχήστρες ηχογραφώντας έργα πολλών ελλήνων συνθετών. Ως ηθοποιός έχει πρωταγωνιστήσει σε παραστάσεις αρχαίου δράματος αλλά και σύγχρονου ρεπερτορίου, ενώ έχει συμμετάσχει και σε ταινίες του Θόδωρου Αγγελόπουλου.

Ως Ντόννα Ελβίρα θα εμφανιστούν οι Τσέλια Κοστέα και Μαρία Λουίτζα Μπόρσι. Η Ρουμάνα υψίφωνος Τσέλια Κοστέα που έχει επιλέξει ως βάση της την Αθήνα, ανήκει στο ensemble της ΕΛΣ από το 2012. Η αξιοθαύμαστη πορεία της στο χώρο της όπερας περιλαμβάνει εμφανίσεις σε σπουδαία λυρικά θέατρα (Κρατική Όπερα Βιέννης, Γερμανική Όπερα Βερολίνου, Κονσέρτχεμπαου Άμστερνταμ, Βασιλική Όπερα Λονδίνου [Κόβεντ Γκάρντεν], καθώς και σε Στουτγάρδη, Μπέργκεν, Όσλο, Μασσαλία, Λιέγη, Βαρκελώνη, Μιλάνο, Κατάνια, Παλέρμο, Μόντενα, Πιατσέντζα, Πεκίνο, Σεούλ, Τόκιο, Σιγκαπούρη) και συνεργασίες με σπουδαίους μαέστρους (Σέιτζι Οζάουα, Μαρκ Έλντερ, Άσερ Φις, Γιουτζίν Κον, Γίρζι Κόουτ, Πινχάς Στάινμπεργκ, Γιούλιαν Κόβατσεφ, Αλμπέρτο Βερονέζι). Η Ιταλίδα υψίφωνος Μαρία Λουίζα Μπόρσι που τον περασμένο Ιούλιο κατέπληξε το αθηναϊκό κοινό με την συγκλονιστική ερμηνεία της στη Μαντάμα Μπαττερφλάι της ΕΛΣ, έχει ερμηνεύσει τον ρόλο της Ντόννα Ελβίρα, υπό την μπαγκέτα του Ζούμπιν Μέτα με τη Φιλαρμονική του Ισραήλ, ενώ έχει εμφανιστεί στη Σκάλα του Μιλάνου, την Όπερα της Ρώμης, στο Λιθέου της Βαρκελώνης και στην Αρένα της Βερόνας.

Τον ρόλο του Λεοπορέλο θα ερμηνεύσουν οι Χριστόφορος Σταμπόγλης και Χοσέ Φαρδίγια. Ο διεθνώς αναγνωρισμένος βαρύτονος Χριστόφορος Σταμπόγλης επιστρέφει στην ΕΛΣ με έναν ρόλο που τον έχει καταξιώσει σε μεγάλα λυρικά θέατρα. Την τρέχουσα σεζόν ερμήνευσε τον Μπάρτολο στους Γάμους του Φίγκαρο στην Βασιλική Όπερα του Λονδίνου, ενώ το πλούσιο βιογραφικό του περιλαμβάνει εμφανίσεις μεταξύ άλλων στην Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης, τη Γερμανική Όπερα του Βερολίνου, την Αβινιόν κ.ά. Ο Χοσέ Φαρδίγια έχει ερμηνεύσει τον ρόλο του Λεοπορέλλο στο Φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ, ενώ η μεγάλη καριέρα του περιλαμβάνει σταθμούς όπως το Μπάρμπικαν του Λονδίνου, η Σκάλα του Μιλάνου, η Όπερα του Παρισιού, η Όπερας της Βιέννης κ.ά., ενώ έχει συνεργαστεί με τους Κλαούντιο Αμπάντο, Ρικάρντο Μούτι, Ζούμπιν Μέτα κ.ά.

Στον ρόλο του Μαζέττο ο Έλληνας βαθύφωνος Πέτρος Μαγουλάς, ο οποίος έως πρότινος ήταν στο ensemble της Γερμανικής Όπερας του Κιέλου.

Στον ρόλο της Τσερλίνα, η διαπρεπής σοπράνο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Μαρία Μητσοπούλου, η οποία εμφανιστεί σε συναυλίες, ρεσιτάλ, παραστάσεις όπερας παγκοσμίως, έχει συνεργαστεί με σημαντικούς καλλιτέχνες και σπουδαίες ορχήστρες.

[Σημείωμα του σκηνοθέτη]

Η απέραντη ερημιά μιας άδειας, παγωμένης, νυχτερινής πλατείας, κάπου στην κεντρική Ευρώπη. Ο ανασφαλής γόης και άεργος αλητόβιος Ντον Τζοβάννι επιτίθεται στην κόρη του ηλικιωμένου ιδιοκτήτη του μπαρ της πλατείας για να τη βιάσει. Όταν ο πατέρας προστρέχει σε βοήθεια της κόρης του, ο Ντον Τζοβάννι τον σκοτώνει. Συνεργός του είναι ο υποτακτικός του, Λεπορέλλο, που πάντα αρνείται την ευθύνη της συμμετοχής του σε όλα τα εγκλήματα του αφεντικού του.
Ό,τι θα ακολουθήσει δεν είναι η γλαφυρή εξιστόρηση των ηρωικών ερωτικών κατορθωμάτων του διάσημου εραστή, αλλά η μανική συσσώρευση μιας σειράς σκληρών, βίαιων πράξεων εκ μέρους του Ντον Τζοβάννι εις βάρος όποιας γυναικείας μορφής -αλλά και ανδρικής, αν χρειαστεί- βρεθεί στον δρόμο του, αλλά, εν τέλει και κυρίως, εις βάρος του ίδιου του του εαυτού, που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην αυτοκαταστροφή. Σ' αυτή την αριστουργηματική όπερα, όπου κυριαρχεί η βία σε όλες της τις μορφές και η αγάπη απουσιάζει παντελώς, ο Ντον Τζοβάννι κακοποιεί τους πάντες και τα πάντα, αλλά πρωτίστως τον εαυτό του, ψάχνοντας τη βαθιά επαφή με κάτι, που προφανώς έχει στερηθεί από την παιδική του ηλικία. Η γοητεία της παράστασης έγκειται στη σκοτεινή έλξη που ασκεί σε γυναίκες και άνδρες ο πρωταγωνιστής του έργου, αλλά και στις αλληλοδιάδοχες ανατροπές των σχεδίων του, ανατροπές που μοιάζουν να προέρχονται από ένα μυστηριώδες χέρι, που παρακολουθεί αόρατα αλλά ανελλιπώς την πορεία του. Η νέμεση που επέρχεται στο τέλος δεν είναι ακριβώς άνωθεν παρέμβαση, αλλά περισσότερο η βίαιη πρόσκρουση μιας αστραφτερής λιμουζίνας με σπασμένα φρένα που τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα σ' έναν εκτυφλωτικό, σκληροτράχηλο κατήφορο, πάνω στον τοίχο που φέρει την επιγραφή «Φινάλε». Θεία εκδίκηση; Καπρίτσιο της τύχης; Ή ακραία προσωπική επιλογή, μια σκηνοθετημένη αυτοανάφλεξη;
Τόπος δράσης, μια μεγάλη επιφάνεια χτισμένη με γνήσια υλικά, αλλά μισοκατεστραμμένη από το χρόνο και τους ανθρώπους, υπάρξεις ντυμένες με μια ακατέργαστη τραχύτητα, για να προστατεύονται από την παγωνιά και την ωμότητα του τοπίου και των άλλων ανθρώπων.
Και η χαρά της ζωής; Παντού και σε όλα: στη μουσική, στα λόγια, στις κινήσεις, στις συμπεριφορές, μόνο που εδώ δεν έχει την παιδική αθωότητα του Παραδείσου, αλλά τη σκοτεινή αγριότητα της Κόλασης.
Γιάννης Χουβαρδάς

[ Ο Ντον Τζοβάννι με μια ματιά ]

Αμαντέ, Αμαντέο, Αμαντέους / Πολλοί νιώθουν μεγάλη οικειότητα προς το πρόσωπο του Μότσαρτ, ίσως επειδή σε πρώτο επίπεδο αρκετές συνθέσεις του ηχούν ευχάριστα. Ωστόσο, παρεξηγήσεις που έχουν αποκτήσει ισχύ κοινών τόπων έχουν πλάσει μία εικόνα αρκετά διαφορετική από την πραγματικότητα. Ήδη από το 19ο αιώνα, στο πλαίσιο εξιδανίκευσης του συνθέτη, ξεκίνησαν παραποιήσεις που αλλοίωσαν ακόμα και το όνομά του. Έτσι, υιοθετήθηκε το πομπώδες λατινικό Amadeus, που ο ίδιος χρησιμοποιούσε σπανιότατα και μόνον αστειευόμενος, αντί του γαλλικού Amadé ή του ιταλικού Amadeo, με τα οποία υπέγραφε συνήθως και με τα οποία απέδιδε το βαφτιστικό του Theophilus. Μέσα που αποτείνονται στο ευρύ κοινό, όπως ο κινηματογράφος, εξακολουθούν να συμβάλλουν σε στρεβλώσεις και ως προς την προσωπικότητα του συνθέτη. Όμως, σήμερα πλέον δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Μότσαρτ υπήρξε ένας διανοούμενος, μία από τις σημαντικότερες, πιο ανήσυχες και ενδιαφέρουσες προσωπικότητες της εποχής του, χαρισματικός, ευαίσθητος, με υψηλά ιδανικά. Η σύγχρονη μουσικολογική έρευνα προσθέτει καθημερινά ψηφίδες σε ένα πορτρέτο του οποίου διαρκώς αποκαλύπτονται νέες, όλο και πιο συναρπαστικές όψεις.
Το έργο / Το δίπρακτο ποιητικό κείμενο του Ντα Πόντε βασίστηκε σε προγενέστερο του Τζοβάννι Μπερτάτι [Giovanni Bertati] για την όπερα του Τζουζέππε Γκατσανίγκα [Giuseppe Gazzaniga] Ντον Τζοβάννι ή Ο πέτρινος συνδαιτυμόνας [Don Giovanni o sia Il convitato di pietra], που πρωτοπαρουσιάστηκε στη Βενετία το 1787. Η υπόθεση αφορά τις ερωτικές περιπέτειες του ακόλαστου Ισπανού ευγενούς Ντον Τζοβάννι. Σε μία από αυτές, αποπειράται να βιάσει τη Ντόννα Άννα. Προσπαθώντας να διαφύγει, σκοτώνει τον πατέρα της, ο οποίος επιστρέφει από τον κόσμο των νεκρών προκειμένου να πάρει εκδίκηση. Καθώς ο Ντον Τζοβάννι δεν μετανοεί για όσα έχει πράξει, οδηγείται στην Κόλαση. Η όπερα ολοκληρώνεται με το αυτονόητο για την εποχή, ηθικό δίδαγμα.
Κωμωδία ή δράμα; / Ο Ντα Πόντε χαρακτήρισε το ποιητικό του κείμενο με τον όρο dramma giocoso, ο οποίος αποδόθηκε αρκετά νωρίς ως παιγνιώδες δράμα. Ο ίδιος ο Μότσαρτ καταχώρησε την όπερα στον ιδιόχειρο κατάλογο των έργων του ως opera buffa, δηλαδή κωμική όπερα. Εκτός από τα ουσιαστικά στοιχεία του έργου, θέματα δομής, μουσικού χαρακτηρισμού προσώπων κ.ά., που παραπέμπουν ευθέως σε κωμική όπερα, σήμερα πλέον οι μουσικολόγοι συμφωνούν και ως προς το τυπικό μέρος: δέχονται, δηλαδή, ότι στα τέλη του 18ου αιώνα ο όρος dramma giocoso δεν σήμαινε παρά μουσική κωμωδία, τίποτε διαφορετικό από τον όρο opera buffa. Την εποχή του Μότσαρτ οι όροι δεν χρησιμοποιούνταν με την αυστηρότητα στην οποία συχνά επιμένουμε σήμερα.
Πρεμιέρες / Ο Ντον Τζοβάννι ακούστηκε για πρώτη φορά στις 29 Οκτωβρίου 1787 στην Πράγα, στο Θέατρο των Τάξεων –σημερινό Θέατρο Τυλ–, το οποίο το 1848 προσαρτήθηκε στο Εθνικό Θέατρο. Για την πρεμιέρα της όπερας στη Βιέννη (7 Μαΐου 1788), ο Μότσαρτ προσάρμοσε την παρτιτούρα στους νέους τραγουδιστές, συνέθεσε επιπροσθέτως ορισμένα μουσικά μέρη και αφαίρεσε άλλα. Σήμερα το έργο δίδεται συνήθως σε μορφή που αντλεί μέρη και από τις δύο εκδοχές.
Ο Ντον Τζοβάννι περιελήφθη στο ρεπερτόριο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στις 30 Μαρτίου 1962 σε μουσική διεύθυνση του Αντίοχου Ευαγγελάτου με τον Κώστα Πασχάλη στον πρωταγωνιστικό ρόλο.

[ Σύνοψη του πρωτοτύπου ]

Α' Πράξη / Νύχτα. Μπροστά στο σπίτι του Διοικητή, ο Λεπορέλλο, υπηρέτης του Ντον Τζοβάννι, περιμένει τον κύριό του, που αποπειράται να βιάσει την Ντόννα Άννα, κόρη του Διοικητή. Μόλις η Ντόννα Άννα αντιλαμβάνεται παρά το σκοτάδι ότι δεν πρόκειται για τον αρραβωνιαστικό της, Ντον Οττάβιο, καλεί βοήθεια και καταδιώκει τον επίδοξο βιαστή. Σπεύδει να την υπερασπιστεί ο πατέρας της. Στη σύντομη συμπλοκή που ακολουθεί ο Ντον Τζιοβάννι σκοτώνει τον ηλικιωμένο πατέρα και διαφεύγει χωρίς να τον αναγνωρίσουν. Ντόννα Άννα και Ντον Οττάβιο ορκίζονται εκδίκηση για το έγκλημα.
Η Ντόννα Ελβίρα, ένα από τα προηγούμενα θύματα του Ντον Τζοβάννι, τον αναζητά. Μόλις την αντιλαμβάνεται, ο Ντον Τζοβάννι εξαφανίζεται. Συναντά μια συντροφιά που γιορτάζει ένα γάμο και επιχειρεί να αποσπάσει την Τσερλίνα από τον Μαζέττο, μελλοντικό της σύζυγο, προκειμένου να την αποπλανήσει. Όμως, παρεμβαίνει η Ντόννα Ελβίρα ματαιώνοντας το σχέδιό του. Η Ντόννα Άννα και ο Ντον Οττάβιο παρακαλούν το Ντον Τζοβάννι να τους βοηθήσει να βρουν το φονιά του Διοικητή. Τα λόγια που ανταλλάσσουν κάνουν τη Ντόννα Άννα να αναγνωρίσει στο πρόσωπό του Ντον Τζοβάννι το φονιά του πατέρα της.
Ο Ντον Τζοβάννι έχει καλέσει όλους τους συνδαιτυμόνες του γάμου σε γιορτή. Εμφανίζονται μεταμφιεσμένοι η Ντόννα Ελβίρα, η Ντόννα Άννα και ο Ντον Οττάβιο. Ο Ντον Τζοβάννι αποπειράται ξανά να αποπλανήσει την Τσερλίνα, που αυτή τη φορά καλεί σε βοήθεια. Ο Ντον Τζοβάννι προσπαθεί μάταια να στρέψει τις υποψίες στον Λεπορέλλο. Στριμωγμένοι, κύριος και υπηρέτης καταφέρνουν να ξεφύγουν.

Β' Πράξη / Απαυδισμένος από τις περιπέτειες, ο Λεπορέλλο θέλει να εγκαταλείψει τον κύριό του. Αντ' αυτού, ο Ντον Τζοβάννι τον πείθει να μεταμφιεστεί με τα δικά του ρούχα και να παρασύρει τη Ντόννα Ελβίρα, ώστε ο ίδιος, ανενόχλητος, να μπορέσει να αποπλανήσει την καμαριέρα της. Όμως, το σχέδιο αποτυγχάνει επειδή εμφανίζονται ο Μαζέττο και οι φίλοι του. Ο Ντον Τζοβάννι καταφέρνει να παρασύρει τους διώκτες του σε λάθος ίχνη και ξυλοφορτώνει τον Μαζέττο.
Η Ντόννα Ελβίρα και ο Λεπορέλλο, που φορά τα ρούχα του Ντον Τζοβάννι, συναντούν τη Ντόννα Άννα, τον Ντον Οττάβιο, την Τσερλίνα και τον Μαζέττο. Θεωρώντας ότι πρόκειται για τον Ντον Τζοβάννι οι τέσσερίς τους αποπειρώνται να τον σκοτώσουν, αλλά ο Λεπορέλλο κατορθώνει να ξεφύγει. Στο νεκροταφείο Ντον Τζοβάννι και Λεπορέλλο βρίσκονται ξαφνικά αντιμέτωποι με το επιτύμβιο άγαλμα του Διοικητή. Γεμάτος υπεροψία ο Ντον Τζοβάννι το καλεί σε δείπνο κι εκείνο δέχεται.
Ο Ντον Τζοβάννι δειπνεί περιμένοντας τον Διοικητή. Καταφθάνει η Ντόννα Ελβίρα που, για τελευταία φορά, προσπαθεί μάταια να πείσει τον Ντον Τζοβάννι να απαρνηθεί την άσωτη ζωή. Εμφανίζεται το άγαλμα του Διοικητή, που απαιτεί από τον Ντον Τζοβάννι να μετανοήσει. Εκείνος αρνείται. Τιμωρία του είναι οι φωτιές της Κόλασης.
Συμφωνώντας ότι «ο κακός πηγαίνει στην Κόλαση», οι υπόλοιποι αναλογίζονται πώς θα συνεχίσουν τη ζωή τους: Η Τσερλίνα και ο Μαζέττο θα απολαύσουν ήρεμη συζυγική ζωή, η Ντόννα Άννα θα αναβάλει το γάμο της με τον Ντον Οττάβιο λόγω πένθους, η Ντόννα Ελβίρα θα αποσυρθεί σε μοναστήρι και ο Λεπορέλλο θα αναζητήσει καλύτερο αφεντικό.

Ντον Τζοβάννι - Β. Α. Μότσαρτ
11, 13, 14, 15 Ιουνίου 2014 / Ώρα έναρξης παραστάσεων: 21.00
Ωδείο Ηρώδου Αττικού

  • Μουσική διεύθυνση Λουκάς Καρυτινός
  • Σκηνοθεσία Γιάννης Χουβαρδάς
  • Σκηνικά: Eύα Μανιδάκη
  • Κοστούμια: Iωάννα Τσάμη
  • Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος
  • Διευθυντής Χορωδίας: Aγαθάγγελος Γεωργακάτος

Ντον Τζοβάννι: Φράνκο Πομπόνι (11, 13/6)
Διονύσης Σούρμπης (14, 15/6)
Ντόννα Άννα: Μυρτώ Παπαθανασίου (11, 13, 15/6)
Φραντσέσκα Ντόττο (14/6)
Ντον Οττάβιο: Aντώνης Κορωναίος (11, 13, 15/6)
Μούζα Νκούνα (14/6)
Διοικητής: Δημήτρης Καβράκος (11, 13, 15/6)
Τάσος Αποστόλου (14/6)
Ντόννα Ελβίρα: Τσέλια Κοστέα (11, 13, 15/6)
Μαρία Λουίτζα Μπόρσι (14/6)
Λεπορέλλο: Χριστόφορος Σταμπόγλης (11, 13, 15/6)
Χοσέ Φαρδίγια (14/6)
Μαζέττο: Πέτρος Μαγουλάς
Tσερλίνα: Μαρία Μητσοπούλου

Συμμετέχει η Ορχήστρα και η Χορωδία της ΕΛΣ

Νέα παραγωγή / Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών
Με ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους

Πληροφορίες
Η όπερα Ντον Τζοβάννι
του Μότσαρτ στο Ηρώδειο

11, 13, 14 & 15 Ιουνίου 2014 / 21.00

Τιμές εισιτηρίων:
ΑΝΩ ΔΙΑΖΩΜΑ €25 / ΖΩΝΗ Γ' €45 / ΖΩΝΗ Β' €55 / ΖΩΝΗ Α' €60 /
ΔΙΑΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΖΩΝΗ Β' & Δ' €85 / ΔΙΑΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΖΩΝΗ Γ' €100 /
Φοιτητικό & παιδικό €15
ΟΜΑΔΙΚΑ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ Τηλ. 210 3711 342

ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ

στα Ταμεία τoυ ΘΕΑΤΡΟΥ ΟΛΥΜΠΙΑ, Ακαδημίας 59-61, Αθήνα
Τρίτη με Κυριακή 09.00–21.00 & Δευτέρα 09.00-16.00
Τηλ. πωλήσεις 210 3662 100, 210 3612 461, 210 3643 725
&
στα εκδοτήρια του Φεστιβάλ Αθηνών, Πανεπιστημίου 39, 105 64 Αθήνα
Δευτέρα-Παρασκευή 09.00–17.00, Σάββατο 09.00–15.00 / Τηλ. 210 3272 000
Ηλεκτρονική προπώληση:
www.greekfestival.gr & www.nationalopera.gr

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Secret Sound Festival στην Κύμη Ευβοίας Penny Baltatzi & Jazz Duet »