Διάρθρωση έκθεσης:

? Πρώτη Ενότητα «Η Περίοδος της Ανακάλυψης» ~ 10/10/08 - 11/01/09
? Δεύτερη Ενότητα «Ιταλική Περίοδος» ~ 17/01/09 - 18/04/09
? Τρίτη Ενότητα «Ο Άγνωστος Escher» ~ 25/04/09 - 02/08/09
? Τέταρτη Ενότητα «Το Χρώμα στον Escher» ~ 22/08/09 - 15/11/09

Πρόκειται για την πιο ολοκληρωμένη έκθεση έργων της Ιταλικής Περιόδου, που οργανώθηκε ποτέ διεθνώς, σε περιβάλλον μουσείου, καθώς είναι η πρώτη φορά που τόσα πολλά Ιταλικά Σχέδια θα εκτεθούν ταυτόχρονα, ένας σημαντικός αριθμός χαρακτικών θα πλαισιωθεί από μοναδικά και σπάνια σχέδια, προσχέδια και μελέτες, με την υπογραφή του Maurits Cornelis Escher.

Στο σημείο αυτό πρέπει να τονισθεί ότι, σε αντίθεση με τα χαρακτικά της πρώτης ενότητας, της Περιόδου της Ανακάλυψης, τα χαρακτικά της Ιταλικής Περιόδου είχαν αντίστοιχα μόνο ένα προκαταρκτικό σχέδιο, το οποίο συνήθως φέρει υπογραφή, διότι ο Escher το θεωρούσε αυτοτελές και ολοκληρωμένο έργο.

Εκτός από τα σχέδια που χρησιμοποιήθηκαν για τη δημιουργία χαρακτικών, θα εκτεθούν και πολλά άλλα, τα οποία παρέμειναν στο στάδιο του σχεδίου. Τα έργα αυτά θεωρούνται ολοκληρωμένα καθώς ο Escher τα υπέγραψε, αλλά ποτέ δεν τα διέθεσε προς πώληση, καθώς πίστευε ότι ίσως κάποτε τα χρησιμοποιούσε, ως βάση για ένα χαρακτικό.

Στο επίκεντρο της έκθεσης βρίσκονται δύο "ξυστά" σχέδια με μελάνι. Η τεχνική αυτή απαιτεί από τον καλλιτέχνη να χρωματίσει ένα φύλλο χαρτιού με ένα μόνο χρώμα και η εικόνα δημιουργείται «ξύνοντας» την επιφάνεια και αποκαλύπτοντας το χαρτί που βρίσκεται από κάτω. Αν και τα έργα αυτά έχουν αναφερθεί σε πολλά βιβλία, είναι η πρώτη φορά που εκτίθενται.

Τονίζεται ότι μια αίθουσα του Μουσείου θα παραμείνει αφιερωμένη στην Πρώτη Ενότητα της έκθεσης, την "Περίοδο της Ανακάλυψης". Πολλά από τα δημοφιλή χαρακτικά του Escher, πλαισιωμένα από τα προσχέδιά τους καθώς και νέα αποκτήματα της έκθεσης, που δεν περιλαμβάνονταν στην αρχική "πρώτη ενότητα" περιμένουν τους λάτρεις του καλλιτέχνη. Στην αίθουσα αυτή θα υπάρχει ηλεκτρονικός υπολογιστής, με πλήρες αρχείο των προσχεδίων της Περιόδου της Ανακάλυψης, ακόμη και εκείνων που δεν παρουσιάστηκαν ως τώρα και οι επισκέπτες θα μπορούν να επιλέγουν συγκεκριμένα σχέδια και να τα μεγεθύνουν για περαιτέρω μελέτη.

Στα πλαίσια της έκθεσης κυκλοφορεί δίγλωσση Συλλεκτική Έκδοση με κείμενα και ανατυπώσεις προσχεδίων και χαρακτικών.

Επιμέλεια έκθεσης: Παύλος & Άννα-Μπελίντα Φυρού

17 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2009 - 18 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2009
ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ : " ΙΤΑΛΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ " (1922 - 1935)

"Οι περιπλανήσεις μου με οδηγούν στις κορυφές των λόφων.Μπορώ να δω μακριά το τοπίο της Τοσκάνης,μακριά,μέχρι τον κυματιστό ορίζοντα των Απεννίνων Ορέων."

(Επιστολή στον Jan van der Does de Willebois, 25 Δεκεμβρίου 1922)

Από νεαρή ηλικία, ο M.C. Escher γοητεύτηκε από την Ιταλία, ιδιαίτερα το νότιο μέρος της χώρας και έκανε αρκετά ταξίδια, αρχής γενομένης το 1922, πάντα με ένα τετράδιο σχεδίων ανά χείρας. Ήταν στην Ιταλία που συνάντησε τη μελλοντική σύζυγό του Jetta Umiker, ήταν εκεί που παντρεύτηκαν το 1924 και επίσης ήταν εκεί που γεννήθηκαν οι δυο γιοί του George και Arthur.

O Escher και η νεαρή σύζυγός του εγκαταστάθηκαν στην Ιταλία και πέρασαν πολύ ευτυχισμένα χρόνια, όταν ζούσαν στη Ρώμη και περιπλανώμενοι ανά την επαρχία. Κατά τη διάρκεια αυτής της ιταλικής περιόδου, ο καλλιτέχνης δημιούργησε εκατοντάδες λεπτομερή σχέδια από τα μακρινά χωριά και το τοπίο που τόσο αγάπησε, καθώς επίσης και από τις αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες και τα μικροσκοπικά φυτά και έντομα. Ο Escher δημιουργούσε συνεχώς έργα από αυτά τα σχέδια.

Στην παρούσα έκθεση, ο επισκέπτης μπορεί να δει παραδείγματα από τέτοια σχέδια και τα χαρακτικά έργα που προέκυψαν από αυτά, καθώς επίσης και σχέδια τα οποία δεν κατέληξαν ποτέ να γίνουν χαρακτικά, παρ' όλα αυτά συνιστούν δικαιωματικά έργα τέχνης. Αυτή η ευτυχισμένη περίοδος στη ζωή του Escher έληξε το 1935, όταν ο ίδιος και η Jetta αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την Ιταλία, διότι εύρισκαν αβάστακτο το πολιτικό κλίμα που είχε δημιουργηθεί επί Μουσολίνι. Οι εικόνες της εξοχής παρέμειναν ζωντανές στη μνήμη του, εν τούτοις, πολλά χρόνια μετά συμπεριέλαβε στοιχεία τους σε μερικά έργα του. Ακόμη και στα έργα Belvedere (1958) και Waterfall (1961), τα οποία διαπραγματεύονταν την ανέφικτη πραγματικότητα, το φόντο τους βασίζεται σε ένα σχέδιο από ιταλικό τοπίο.

~ Απόσπασμα από τον κατάλογο της έκθεσης

Maurits Cornelis Escher
(1898 - 1972)

Ο Maurits Cornelis Escher γεννήθηκε στις 17 Ιουνίου του 1898, στο Leeuwarden της βόρειας Ολλανδίας. Μεγάλωσε στη πόλη Arnhem και από τα σχολικά του χρόνια έδειξε ενδιαφέρον για το σχέδιο και τη χαρακτική. Το 1919 ξεκίνησε σπουδές στη Σχολή Αρχιτεκτονικής και Διακοσμητικών Τεχνών της Haarlem αλλά πολύ σύντομα, με συμβουλή του δασκάλου με μετέπειτα φίλου του Samuel Jesssurum de Mesquita που πρόσεξε τις ικανότητές του, αποσύρθηκε από τον κύριο κορμό των Μαθημάτων της Σχολής και ασχολήθηκε σχεδόν αποκλειστικά με τις Γραφικές Τέχνες.

Το 1922 με το πέρας των σπουδών του κάνει τα πρώτα του ταξίδια στην Ισπανία και στην Ιταλία, που έμελλε να καθορίσουν τη ζωή του. Στην Ισπανία επισκέπτεται την Αλάμπρα (Γρανάδα) και έρχεται σε επαφή με τη διακοσμητική δεξιοτεχνία των καλλιτεχνών του Ισλάμ. Στην Ιταλία γοητεύεται κυρίως από τα τοπία και την αρχιτεκτονική των πόλεων και χωριών του Νότου. Η Ιταλία θα παραμείνει ο αγαπημένος του τόπος και η κύρια πηγή έμπνευσης, κυρίως ο ιταλικός Νότος, για την πρώτη περίοδο της καλλιτεχνικής του ζωής.

Στην Ιταλία γνώρισε το 1923 την Ελβετίδα Jetta Umiker. Θα παντρευτούν το 1924 και θα εγκατασταθούν στη Ρώμη όπου θα μείνουν για 11 χρόνια μέχρι το 1935. Στα δύσκολα χρόνια των παραμονών του Πολέμου, θα εγκαταλείψουν την Ιταλία και θα εγκατασταθούν με τα παιδιά τους στο ορεινό ελβετικό χωριό Chateau-d' Oex και από τον Αύγουστο του 1937 στο Ukkel, ένα προάστιο των Βρυξελλών. Μετά την εισβολή των Γερμανών στις Βρυξέλλες (Μάιος 1940) οι Escher αποφασίζουν να επιστρέψουν στην Ολλανδία και τον Φεβρουάριο του 1941 μετακομίζουν ξανά και εγκαθίστανται στο ολλανδικό χωριό Baarn, όπου θα παραμείνουν μέχρι το 1970.

Το 1970, ο Escher μετακόμισε στο οικοτροφείο ηλικιωμένων Rosa Spier στο Laren, όπου και πέθανε στις 27 Μαρτίου 1972, σε ηλικία 73 ετών.