Πέμπτη, 13 Ιουνίου 2013 09:23

Η ΕΡΤ ήταν ένα τεράστιο Μουσείο...

Γράφτηκε από τον 

Πολλά έχουν ειπωθεί, πολλά έχουν γραφτεί και πολλά έχουν προβλεφθεί σχετικά με το ξαφνικό κλείσιμο της ΕΡΤ με απόφαση της Κυβέρνησης πριν από λίγα 24ωρα. Και αυτό το ζήτημα, όπως και τα περισσότερα άλλωστε σε αυτήν την χώρα, αντιμετωπίστηκε με αρκετή δόση συναισθηματισμού και νοσταλγίας για το παλιό που χάνεται. Οι δημοσιογράφοι της δημόσιας τηλεόρασης επιδόθηκαν σε έναν μαραθώνιο επιχειρημάτων προκειμένου να πείσουν εαυτούς και τηλεθεατές ότι το (προσωρινό) κλείσιμο της ΕΡΤ θα ζημιώσει παρά θα ωφελήσει την ελληνική κοινωνία.

Πολλοί μίλησαν για το ιστορικό οπτικοακουστικό αρχείο της ΕΡΤ το οποίο χάνεται (!), πολλοί μίλησαν για τις ποικίλες πολιτιστικές εκπομπές που επίσης χάνονται, άλλοι τόσοι έριχναν κροκοδείλια δάκρυα για αυτά που μέχρι πρότινος θεωρούσαν démodé ή προνεωτερικά, όπως η τηλεοπτική κάλυψη του εκκλησιασμού της Κυριακής ή οι εκπομπές λαογραφικού και χριστιανικού περιεχομένου. Καταφέραμε εν τέλει να βγάλουμε για άλλη μια φορά την χολή, τα κόμπλεξ, την έλλειψη σοβαρών επιχειρημάτων και τον συναισθηματικό αυθορμητισμό μας σε ένα γεγονός που θα πρέπει να το δούμε πρωτίστως με νηφαλιότητα και σύνεση, αν θέλουμε να καταλάβουμε τι πραγματικά συμβαίνει στην δημόσια τηλεόραση...

Κανείς δεν αμφισβητεί την κεφαλαιώδους σημασίας εκ-παιδευτική συνεισφορά της ΕΡΤ προς όφελος της ελληνικής κοινωνίας. Εκπομπές που σε ιδιωτικά κανάλια θα προβάλλονταν, στην καλύτερη των περιπτώσεων, μετά τα μεσάνυχτα, στην ΕΡΤ έχουν βρει στέγη και προβολή. Η ΕΡΤ τον τελευταίο καιρό μας προσέφερε επίσης πλήθος σπουδαίων ξένων τηλεοπτικών σειρών όπου και πάλι θα ήταν δύσκολο να επιλεγούν από τα ιδιωτικά κανάλια, ελέω πληθώρας φθηνών τουρκικών σειρών. Η ΕΡΤ είναι αυτή που αποτελεί τον επικοινωνιακό και ενημερωτικό σύνδεσμο της μητέρας πατρίδας με τον ομογενειακό ελληνισμό. Είναι αυτή που καλύπτει αθλητικά δρώμενα, Ολυμπιακούς Αγώνες, μεγάλες συναυλίες και σημαντικά καλλιτεχνικά γεγονότα ανά την Υφήλιο που απαιτούν πολυπληθή συνεργεία, χρήμα και κόπο. Είναι τέλος αυτή που προστατεύει το σημαντικότερο και μεγαλύτερο οπτικοακουστικό αρχείο της χώρας, πολύτιμο θησαυρό για κάθε ερευνητή που θέλει να ασχοληθεί με την ιστορία της νεότερης Ελλάδας από τις αρχές του 20ου αιώνα και μετά. Αφού λοιπόν είναι όλα αυτά και ακόμα περισσότερα, τότε γιατί έκλεισε; Και γιατί, κατά τη γνώμη μου, αυτή η απόφαση υπήρξε σωστή;

Καταρχάς θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι η ΕΡΤ όλα αυτά τα χρόνια λειτουργούσε ως ένα τεράστιο ενημερωτικό Μουσείο. Ένα Μουσείο όπου τίποτα δεν άλλαζε, τα εκθέματα παρέμεναν τα ίδια, η θέση τους στον χώρο παρέμενε αμετάβλητη, η μουσειολογική παράσταση το ίδιο. Κανείς δεν κουνούσε ένα αντικείμενο να το πάει λίγο πιο πέρα, φαινόμενο που συμβαίνει άλλωστε σε όλο τον Δημόσιο τομέα. Η ΕΡΤ είχε αφεθεί στην παλαίωση, οι πρακτικές διαχείρισης το ίδιο, η λέξη management ίσως να ακούγεται ακόμα σαν ανέκδοτο στο μέγαρο της Αγίας Παρασκευής. Τα ίδια πρόσωπα, οι ίδιες οικονομικές πρακτικές, εστίες διαφθοράς και απίστευτης σπατάλης (παραπέμπω σε καταστάσεις μισθολογίου και υπερωριών). Αυτό το Μουσείο επομένως χρειαζόταν επειγόντως ανακαίνιση, όπως όλα τα Μουσεία άλλωστε. Εγώ δεν θυμάμαι, ούτε γνωρίζω περίπτωση Μουσείου όπου λειτουργούσε κανονικά ενώ γινόντουσαν δομικές εργασίες αποκατάστασης ή αναδιαμόρφωσης των εκθεμάτων του. Δεν θυμάμαι να παραμένει ανοικτό κάτι για το οποίο απαιτείται ριζική ανακαίνιση, αλλαγή οργανογράμματος, αλλαγή φιλοσοφίας και γενικότερης εικόνας. Κανένα Μουσείο δεν το κατάφερε αυτό γιατί πολύ απλά στο τέλος θα παραγόταν κάτι το μέτριο, που θα συναγωνίζεται επάξια σε μετριότητα την πρότερη κατάσταση...Αυτό θέλουμε να συμβεί για παράδειγμα στο νέο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης που ετοιμάζεται στο ΦΙΞ ή με την ανακαίνιση της Εθνικής Πινακοθήκης; Απλά ένα ερώτημα θέτω...

Η ΕΡΤ είναι ο Πολιτισμός μας, συμφωνώ. Όμως για να μπορέσει ο Πολιτισμός να προβληθεί σωστά χρειάζεται και κάποιος χρόνος εργασιών. Το κλείσιμο της ΕΡΤ δεν θα είναι οριστικό, όπως επιμόνως και με τόνο προπαγανδιστικό σχολιάζουν δημοσιογράφοι και καιροσκόποι πολιτικοί. Η ΕΡΤ θα ξανανοίξει σύντομα, με το αρχείο της διαφυλαγμένο, με το οργανόγραμμα της ριζικά διαφοροποιημένο, με την γενικότερη φιλοσοφία της περισσότερο εξωστρεφή και εναρμονισμένη με τα σύγχρονα δεδομένα. Για να μπορέσει να συνεχίσει να παράγει πολιτισμό, πρέπει αυτό το Μουσείο της εικόνας, του ήχου και της ενημέρωσης να κάνει μια νέα αρχή. Και αυτή η αρχή δεν μπορεί να γίνει σε καθεστώς υπολειτουργίας γιατί πολύ απλά θα οδηγηθούμε σε μία απο τα ίδια. Αυτό θέλουμε;

Όμηρος Δ. Τσάπαλος

Είμαι απόφοιτος Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Συνέχισα τους σπουδές μου σε μεταπτυχιακό επίπεδο στο γνωστικό αντικείμενο της Πολιτικής Επικοινωνίας και των Cultural Industries στο London School of Economics με υποτροφία του Ιδρύματος Αλέξανδρος Ωνάσης και της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Επόμενο βήμα μου η εκπόνηση διδακτορικής διατριβής στο ζήτημα της άσκησης εξωτερικής πολιτικής για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα. Ασχολούμαι συστηματικά είτε μέσω αρθρογραφίας, είτε μέσω επιστημονικών εργασιών με ζητήματα πολιτιστικής διπλωματίας και διαχείρισης πολιτιστικών πόρων. Κάτοχος Αριστείου Πολιτικών Επιστημών.