Η καλλιγραφία πλέον στις μέρες μας είναι μία τέχνη, όπως η ζωγραφική για παράδειγμα. Ο άνθρωπος ξέχασε να κάνει τα όμορφα γράμματα, ποιός να του τα διδάξει άλλωστε;  Κι έτσι η καλλιγραφία περιορίζεται μόνο σε εκθέσεις τέχνης.

Κι αυτές οι εκθέσεις, βέβαια, εννοείται, δεν λαμβάνουν χώρα στην Ελλάδα αλλά μόνο στο εξωτερικό.

Πράγματι, η καλλιγραφία είναι πολύ διαδεδομένη στο εξωτερικό όπου εκεί υπάρχουν αμέτρητοι επαγγελματίες καλλιγράφοι, οι οποίοι δημιουργούν και εκθέτουν τα έργα τους.

Στην Ελλάδα, όπως όλα τα πράγματα αξίας, η τέχνη της καλλιγραφίας έχει εγκαταλειφθεί για πάνω από σαράντα χρόνια. Στα σχολεία παλαιότερα δίδασκαν τους μαθητές να γράφουν όμορφα γράμματα με τον κονδυλοφόρο, θεωρήθηκε, όμως, ξεπερασμένο και καταργήθηκε. Διότι, δεν έχει αξία κάποιος να γράφει όμορφα. Μπορεί να γράφει όπως θέλει, χωρίς να ενδιαφέρεται για την αισθητική πλευρά του ζητήματος. Άλλωστε, στην εποχή του υπολογιστή ποιος έχει ανάγκη να κάνει όμορφα γράμματα;

Ιστορική Αναδρομή

Η πιο αναγνωρισμένη μορφή καλλιγραφίας, το πιο διαδεδομένο καλλιγραφικό αλφάβητο ήταν το ρωμαϊκό, το οποίο συνδύαζε τρία αλφάβητα του αρχαίου κόσμου, το ελληνικό, το φοινικικό και το ετρουσκικό. Η ρωμαϊκή καλλιγραφία εκδηλώθηκε στη Ρώμη το 600 πΧ περίπου και η μορφή τους σε πρώτη φάση ήταν μόνο σε κεφαλαία γράμματα και εμφανιζόταν σκαλιστό σε τύμβους, πέτρες, ζωγραφισμένο σε τοίχους ή απλό για καθημερινή χρήση, πάντα σε κεφαλαία.

Τον 2ο και 3ο αιώνα μ.Χ , εμφανίστηκε στα μοναστήρια η γραμματοσειρά Uncial, ή οποία ήταν πιο εύκολη και εύχρηστη και την χρησιμοποιούσαν οι μοναχοί για να αντιγράψουν αποσπάσματα από τη Βίβλο σε άλλα βιβλία.

Αργότερα, με την εξάπλωση των λαών, τις κατακτήσεις, τις χώρες και διάφορες άλλες παραμέτρους που επηρέαζαν τη γραφή, η καλλιγραφία εξελίχθηκε σε πολλές καλλιγραφικές γραμματοσειρές όπως gothic, italic, carolingian, copperplate και διάφορες άλλες.

Ελληνικές γραμματοσειρές, οι οποίες έχουν παραμείνει από παλιά είναι η αρχαία ελληνική και η βυζαντινή σε πολλές παραλλαγές της. Η σύγχρονη ελληνική γραμματοσειρά, προσαρμόζει τα γράμματά της σε μία από τις άλλες δυτικές γραμματοσειρές που προαναφέρθηκαν.

Πολλοί άλλοι πολιτισμοί, που δεν στηρίζουν τα γράμματά τους στα αρχαία ελληνικά ή στα λατινικά, έχουν τη δική τους καλλιγραφία σε υπέροχες μορφές που πραγματικά μας θυμίζουν έργα τέχνης. Έτσι, πιο γνωστές στις μέρες μας καλλιγραφικές μορφές είναι η κινεζική και η αραβική. Παρατηρώντας τις, λόγω του ότι οι γραμματοσειρές τους μας ξενίζουν εμάς τους δυτικούς, συνειδητοποιούμε ότι πρόκειται για πραγματικά αριστουργήματα.

Η καλλιγραφία δεν χρησιμοποιεί απλές πένες που κυκλοφορούν στο εμπόριο αλλά ειδικές πένες καλλιγραφίας με τις οποίες βουτάς την μύτη τους στο μελάνι, το οποίο και αυτό είναι ειδικό μελάνι καλλιγραφίας.

Η Εικαστική μορφή της Καλλιγραφίας

Στην εικαστική της μορφή, η καλλιγραφία χρησιμοποιεί πινέλα, μύτη μπαμπού, φτερά και οτιδήποτε άλλο μπορεί να δημιουργήσει μύτη, ώστε να μπορείς να γράψεις, όπως επίσης χρησιμοποιεί τα χρώματα ζωγραφικής για να ζωγραφιστούν τα γράμματα.

Τελευταία, ο κόσμος κάνει μία επιστροφή στις αξίες, στην ουσία και στην ομορφιά που εκφράζεται με διάφορους τρόπους και ενδιαφέρεται για την καλλιγραφία. Είναι ενθουσιασμένος να βλέπει όμορφα γράμματα και η αλήθεια είναι ότι, ειδικά στην Ελλάδα του είχαν λείψει πολύ. Πράγματι, ποιος δεν θα ήταν ενθουσιασμένος να παραλάμβανε έναν φάκελο με καλλιγραφικά γράμματα στο εξωτερικό του; Από μόνος του και μόνο ο φάκελος θα αποτελούσε ένα έργο τέχνης.

Μία από τις καλλιγράφους στην Ελλάδα είμαι και εγώ, όπου έχοντας μεγάλη αγάπη για την όμορφη γραφή, καλλιέργησα αυτήν την τέχνη, σπουδάζοντάς την στην Αγγλία, τη χώρα της καλλιγραφίας.

Χρησιμοποιώ την αρχαία ελληνική, τη βυζαντινή και την πλάγια ελληνική γραμματοσειρά και δημιουργώ, όχι μόνο χειρόγραφα κείμενα αλλά και εικαστικά έργα καλλιγραφίας, αποτυπωμένα σε πίνακες, συνδυάζοντας τη ζωγραφική με την καλλιγραφία ή την εικαστική τέχνη με την καλλιγραφία.

Τα παραπάνω έργα είναι δικές μου δημιουργίες και αφορμή αυτού του άρθρου ήταν να γνωρίσει το κοινό αυτή την υπέροχη ξεχασμένη τέχνη!

Λένα Σεπτέμβρη - Καλλιγράφος

«...κι ερωτεύτηκε ο Πάπυρος την Πένα κι έφτιαξαν την Καλλιγραφία...»

Δείτε τα έργα της Λένας Σεπτέμβρη και ελάτε σε επαφή με τον υπέροχο κόσμο της καλλιγραφίας στην ιστοσελίδα www.calligrapher.gr