2012

Λεπτομέρειες

Δημοσιεύτηκε στις Δευτέρα, 30 Ιουλίου 2012 16:56

Γράφτηκε από τον/την Γιώργος Χριστόπουλος

Όπως είχα πει και στο πρώτο μου άρθρο στο Artmag - ?To Know Us (and Our Movies) Better? - πιστεύω πως αυτό που «έχει τη μεγαλύτερη σημασία στον κάθε ένα από εμάς τους θεατές είναι να γνωρίζουμε, όταν κάτσουμε στο κάθισμα κάποιου σινεμά ή στο σαλόνι μας, για ποιο λόγο δημιουργείται ένα έργο τέχνης!» (αναφερόμενος στα κινηματογραφικά έργα). Κι αυτό γιατί θα έχει ως αποτέλεσμα το να «αναπτύξουμε την ικανότητα ανάγνωσης ενός φιλμ και να εξελίξουμε και τον τρόπο που απολαμβάνουμε μία ταινία». Εν προκειμένω όταν πάμε να δούμε ταινία του Ρόλαντ Έμεριχ οφείλουμε να ξέρουμε πολύ καλά τι πάμε να δούμε αν θέλουμε στο τέλος να είμαστε δίκαιοι. Ο σκηνοθέτης των ?Stargate?, ?Independence Day?, ?Godzilla?, ?Μετά την Επόμενη Μέρα?, ?10.000 π.Χ? έχει «εκπαιδεύσει» τόσα χρόνια και τον εαυτό του και το κοινό σε ταινίες υπερπαραγωγές, επικές περιπέτειες, με σκοπό ένα και μόνο πράγμα: την ψυχαγωγία. Όχι να πάει το σινεμά ένα βήμα παραπέρα σαν μορφή τέχνης! Αλλά απλούστατα να μας ψυχαγωγήσει! Τις περισσότερες φορές είναι η αλήθεια πως ο Έμεριχ σκηνοθέτησε εφετζίδικες μετριότητες, που τις είχαμε ξεχάσει το επόμενο πρωί. Με το «2012» πάντως είναι προφανές πως προσπαθεί να μας αποδείξει, πέρα από το να μας διασκεδάσει για δυόμισι ώρες, πόσο καλά έχει εκπαιδευτεί σε αυτό το είδος ταινιών.

Το στόρυ εν τάχη έχει ως εξής: Το 2009 έρχονται οι πρώτες ενδείξεις. Επιστήμονες ανακαλύπτουν ότι καθώς ο ήλιος έρχεται σε πλήρη ευθυγράμμιση με τους πλανήτες του γαλαξία μας η Γη επηρεάζεται και αρχίζουν αλυσιδωτές αντιδράσεις γεωλογικών και γεωφυσικών φαινομένων, που θα επηρεάσουν, αργά ή γρήγορα, τον πυρήνα και κατ? επέκταση τον φλοιό της Γης και ό,τι? κατοικεί πάνω από αυτόν. Το 2012 φτάνει και η αντίστροφη μέτρηση για την εμφάνιση των κατακλυσμιαίων φαινομένων αρχίζει. Οι καταστροφές διαδέχονται η μία την άλλη και το σύνθημα είναι ένα: ο σώζων εαυτόν σωθήτω. Ποιος από τους επιστήμονες και τους κυβερνώντες των εθνών θα προσπαθήσει να αλλάξει το ρου των γεγονότων και πως είναι εφικτό κάτι τέτοιο;

Ο λόγος που φτιάχτηκε λοιπόν το 2012 δεν είναι να καμαρώσουμε ωραίους διαλόγους και καλούς ηθοποιούς. Είναι το θέαμα και μόνο! Παρόλα αυτά, αν και δεν πρόκειται να κάνω κάποια εκτενή αξιολόγηση των ηθοποιών, πρέπει να παραδεχτούμε πως δόθηκε τουλάχιστον η απαραίτητη προσοχή και στα δύο αυτά κομμάτια της παραγωγής (σενάριο ? καστ). Από τη μια το σενάριο μπορεί να περιέχει τα γνωστά κλασσικά αμερικάνικα κλισέ που προωθούν τα ιδανικά πατρίς - θρησκεία - οικογένεια αλλά οπωσδήποτε όχι στον εκνευριστικό βαθμό που το έκαναν παλιότερα, και απολύτως επιτυχημένα, άλλες ταινίες του είδους. Εδώ κρατιούνται «κάπως» τα προσχήματα (και τουλάχιστον ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν μεταμορφώνεται σε μικρό Βούδα που σταματάει τσουνάμι αλλά είναι καθ? όλα θνητός). Αν ενοχλείται κάποιος από αυτά τα κλισέ θα τον συμβούλευα να το ξανασκεφτεί. Ας δώσουμε συγχωροχάρτι στη μανιέρα των αμερικάνικων στούντιο που είναι και σε αυτό το φιλμ παρούσα γιατί αν μη τι άλλο μπορούμε να την «καταπιούμε» μιας και πέραν αυτού του κλασσικού «ελαττώματος» το υπόλοιπο θέαμα θα μας ΥΠΕΡ-ανταμείψει.

Όσο για τους ηθοποιούς: Τζον Κιούζακ, Τσιγουίτελ Ιτζαοφόρ (Children of Men), Αμάντα Πητ, Θάντι Νιούτον (Mission Impossible 2), Ντάνυ Γκλόβερ, Γούντυ Χάρελσον, όλοι αυτοί υπάρχουν για να προωθούν την? ολική καταστροφή του πλανήτη! Το μόνο που επιδέχεται κριτικής είναι το αρκετά επιτυχημένο καστ, κάτι το οποίο έχει σαν αποτέλεσμα να μην μας ξενίζει κάποιος (πλην ίσως του Ντάνυ Γκλόβερ στον ρόλο του Προέδρου των ΗΠΑ) και να μην βρίσκουμε κάποιον τελείως απαράδεκτα ξύλινο σε βαθμό που να μας? χαλά τη διάθεση (βλ. λήμμα Κηάνου Ρηβς στο περσινό απαράδεκτο «Τη Μέρα που η Γη Σταμάτησε»). Ως εδώ όλα καλά και ανεκτά, όλοι καλοί και σοβαροί!

Τι κάνει το «2012» μοναδικό κι απολαυστικό; Τα μεγέθη που βλέπουμε στις σκηνές καταστροφής και η διάρκεια τους. Οι σκηνές καταστροφής που περιέχει αυτό το φιλμ απλούστατα δεν έχουν προηγούμενο. Μετά τον «Πόλεμο των Κόσμων» του Σπίλμπεργκ όπου το πρώτο μισό του ήταν μία πραγματικά αξιόλογη ταινία καταστροφής με εντυπωσιακές σεκάνς (το δεύτερο μισό χάλασε τη σούπα), έρχεται το «2012» και σπρώχνει τα πάντα σε τεχνικό επίπεδο στα όρια του. Θα αντικρύσετε πραγματικά τα πάντα! Σεισμούς, ηφαίστεια, τσουνάμι. Ο ρεαλισμός κάθε φαινομένου και των συνεπειών του δεν περιγράφεται. Η κάθε σκηνή βγάζει τόση ένταση, που καμμία άλλη ταινία του είδους στο παρελθόν δεν είχε φτάσει. Και το αποτέλεσμα όλου αυτού του επιτυχημένου (τεχνικά) εγχειρήματος είναι η μετουσίωση αυτού του φιλμ σε μία εξουθενωτική αλλά κι απολαυστική κινηματογραφική εμπειρία!

Ενώ η ταχύτητα του φιλμ δεν αλλάζει κατά τη διάρκεια του, είναι προφανές πως την τελευταία μία ώρα, που η δράση επικεντρώνεται σε ένα χώρο και μόνο, η ένταση παθαίνει μία μικρή καθίζηση σε σχέση με ό,τι άλλο έχει προηγηθεί. Ο Έμεριχ με τον Χάραλντ Κλόζερ όμως (που συνέγραψε το σενάριο με τον πρώτο παρότι είναι συνθέτης κανονικά) χειρίζονται αρκετά καλά αυτή την «καθίζηση» και με κάποια μικρά τεχνάσματα την διατηρούν σχετικά αμείωτη μέχρι και το τέλος. Τουλάχιστον δεν φτάσαμε να πούμε enough is enough? Κάθε άλλο κιόλας, που θέλω μετά από αυτή την θέαση να την ξαναδώ για τις πέρα από κάθε φαντασία και περιγραφή εντυπωσιακές σκηνές καταστροφής!

Δεν χρειάζεται να επεκταθούμε άλλο στην κριτική αξιολόγηση αυτού του φιλμ διότι τα πράγματα είναι πάρα πολύ απλά. Η ταινία απευθύνεται στους λάτρεις όχι μόνο του είδους, αλλά πάνω από όλα της μεγάλης οθόνης. Επίσης απευθύνεται σε αυτούς που δεν ενοχλούνται από τη υπέρογκη χρήση των ψηφιακών εφέ στις ταινίες, αλλά ούτε και από τις γνωστές δραματουργικές «εξισώσεις» του Χόλυγουντ, που τάχα συγκινούν τον θεατή και τον ταυτίζουν με το δράμα των ηρώων. Αν κάποιος δεν αρέσκεται στην θέαση εφετζίδικων υπερπαραγωγών τότε να απομακρυνθεί από το εκδοτήριο πάραυτα. Οι υπόλοιποι να προσεγγίσουν το γρηγορότερο την κοντινότερη αίθουσα με την μεγαλύτερη οθόνη και τον εγγυημένα καλό ήχο, και να προσδεθούν. Το «2012» είναι η τρανταχτή απόδειξη πως στο Χόλυγουντ ότι γράψει κάποιος σε ένα χαρτί μπορεί πλέον να γίνει εικόνα. Κι εγώ για αυτό έχω να πω: «μαγκιά τους»! Το σίγουρο είναι ένα: βγαίνοντας από την αίθουσα θα κοιτάτε αν τα βουνά, οι λόφοι και τα κτίρια της περιοχής είναι στη θέση τους? Αυτό για ταινία του είδους αξίζει αναμφισβήτητα τέσσερα αστέρια.