Εκτύπωση αυτής της σελίδας
Παρασκευή, 04 Σεπτεμβρίου 2009 01:00

Ζαν-Μπατίστ Καμίγ Κορό

Γράφτηκε από την 
Αυτοπροσωπογραφία Αυτοπροσωπογραφία

Jean- Baptiste Camille Corot, Γάλλος ζωγράφος που γεννήθηκε στο Παρίσι το 1796 και πέθανε στο Παρίσι το 1875. Μαθήτευσε τρία χρόνια στο εργαστήριο του Ζαν Βικτόρ Μπερτέν και παράλληλα ζωγράφισε στα περίχωρα του Παρισιού, στο δάσος του Φονταινεμπλώ και στη Νορμανδία. Το 1825 έφυγε για την Ιταλία που παρέμεινε σχεδόν τρία χρόνια, μετακινούμενος μεταξύ Ρώμης, Τέρνι, Αλμπάνο, Μαρίνο, Φρασκάτι, Νεαπόλεως και Βενετίας. Το 1827 εξέθεσε στο παρισινό Σαλόν την άποψη της «Γέφυρας του Νάρνι» σε ένα πίνακα που είχε χάσει τη δροσιά των πρώτων σχεδίων, αλλά ικανοποιούσε τις συμβατικές αντιλήψεις των επίσημων κύκλων.

 

corot5
Τίβολι, οι κήποι της ντ' Έστερ

Στο πρώτο του ταξίδι στην Ιταλία ο Κορό έκανε πολλές σπουδές εκ του φυσικού, ενδιαφέρουσες για την απλότητα και την αμεσότητα της αποδόσεως, ζωγραφισμένες με μικρές πινελιές, πλούτο τόνων και χρωματικών αρμονιών, στις οποίες έδιναν συχνά μεγαλύτερη ενότητα οι επιστρώσεις με διαφανείς γκρίζους τόνους και η ανάμιξη όλων των χρωμάτων με το λευκό. Από τα έργα αυτά με την καινούρια τεχνική και τους πολύτιμους φωτεινούς τόνους ξεχωρίζουν το «Νάρνι», ή «Γέφυρα του Αυγούστου», ή «Γέφυρα και ο Πύργος του Αγίου Αγγέλου» και η «Γέφυρα του Αγίου Βαρθολομαίου», όλα του 1826. Ο Κορό ταξίδεψε στην Ιταλία και το καλοκαίρι του 1834. Στο τρίτο ταξίδι του το 1843, ο ζωγράφος επισκέφτηκε το Τίβολι, το Τζεντσάνο και τη Ρώμη. Εκεί δημιούργησε το έργο «Τίβολι, οι κήποι της ντ' Έστερ», το οποίο δείχνει ότι συγκέντρωνε την προσοχή του στη γενική φόρμα και τον τόνο των θεμάτων του και όχι στις λεπτομέρειες, για να εκφράσει τη θέρμη και τη γαλήνη μιας καλοκαιρινής ημέρας στο Νότο. Τα επόμενα χρόνια εργάστηκε στις γαλλικές επαρχίες. Τον χειμώνα του 1857-58 απασχολήθηκε με τη χαρακτική και ύστερα από μια μακρά διαμονή στο Φονταινεμπλώ, έφυγε το 1862 για τη Μεγάλη Βρετανία. Σημαντικά έργα της επόμενης περιόδου είναι, οι «Βράχοι στην ακροθαλασσιά» το 1870, το «Κωδωνοστάσιο στη Ντουαί» το 1871, «Ο περίπατος» το 1872, το «Εσωτερικό της Μητροπόλεως της Σανς» το 1874 και η «Γυναίκα ντυμένη στα γαλάζια» το 1874.

Στα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Κορό ενέδωσε στις απαιτήσεις του κοινού και έγινε διάσημος για τα διαφανή και αρκαδικά τοπία του με νύμφες. Ο Κορό πέτυχε να αποτινάξει τις αρχικές επιδράσεις του κλασικισμού και πέρα από τις ακαδημαϊκές φόρμουλες, δημιούργησε μια τοπιογραφία εκ του φυσικού, μελετώντας τα προβλήματα του φωτός.

corot7
Νάρνι, ή γέφυρα του Αυγούστου

 


Ο Κορό, μολονότι συνδέεται με τον Νικολά Πουσσέν και τον Κλωντ Λορραίν, μπορεί να θεωρηθεί ότι άνοιξε τον δρόμο στον ιμπρεσιονισμό. Έλεγε, πως δεν πρέπει ποτέ να χάνουμε την πρώτη εντύπωση που μας συγκίνησε, είχε τη γνώμη ότι τα έργα έπρεπε να τελειώνονται στο εργαστήριο. Ο Κορό θεωρείται πρόδρομος των ιμπρεσιονιστών για τη συνεχή προσπάθειά του να αποδώσει το φως, για την προτίμησή του προς την ανοιχτόχρωμη ζωγραφική και την άρνηση της επιτηδευμένης μορφής. Στη στερεή κατασκευή της ζωγραφικής του, τα πάντα καθορίζονται με φωτεινούς τόνους και οι λεπτομέρειες των αντικειμένων παραλείπονται για να τονιστεί η ατμοσφαιρική εντύπωση του συνόλου. Από τις κρίσεις των συγχρόνων του - του Τορέ, του Γκωτιέ και του Ντελακρουά - ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η κριτική του Μπωντλαίρ, ο οποίος το 1845 εισήγαγε τη διάκριση μεταξύ τελειωμένου και πραγματοποιημένου, για να αντιτάξει στις κατηγορίες εκείνων που κατηγορούσαν τον Κορό ότι δεν τελείωνε τα έργα του, τη νομιμότητα της τεχνοτροπίας του καλλιτέχνη.

Όταν ο Κορό πέθανε το 1875, σε ηλικία εβδομήντα εννιά χρονών, το πλήθος που παρακολούθησε την κηδεία του έδειξε πόσο ο καλλιτέχνης ήταν αναγνωρισμένος και αγαπητός. Ωστόσο αυτή η αναγνώριση ήταν εντελώς σχετική, αφού πολλοί από τους πίνακές του παρέμεναν αγνοημένοι. Ιδιαίτερα τα πορτραίτα του, όσο και οι μεγάλες συνθέσεις του που του είχαν χαρίσει τη δόξα. Από το κοινό εκτιμήθηκαν τριάντα τέσσερα χρόνια αργότερα, στο Σαλόν ντ' Ωτόν του 1909.

corot1
Το κορίτσι με το τριανταφυλλί σάλι

Οι πίνακες που εξασφάλισαν την δημοτικότητα του Κορό στο δεύτερο ήμισυ της σταδιοδρομίας του, τα τοπία με τα δέντρα λουσμένα σε ποιητικό φως, εκτιμώνται λιγότερο. Ενώ οι πίνακες που ποτέ δε βγήκαν από το εργαστήριό του όσο ζούσε, δηλαδή τα πορτραίτα κοριτσιών, εκτιμούνται σήμερα πολύ περισσότερο μέσα στην όλη δημιουργία του. Για έργο εργαστηρίου, «Το κορίτσι με το τριανταφυλλί σάλι» είναι ασυνήθιστα αντικειμενικό. Αρχικά ο πίνακας ήταν μια άσκηση χρώματος και συνθέσεως και έμεινε ημιτελείς. Έτσι μας επιτρέπει να γνωρίσουμε καλύτερα την αντίληψη και τη μέθοδο του Κορό. Ο καλλιτέχνης δεν μπόρεσε να ξεφύγει από τον λυρισμό του χαρακτήρα του, όσο αντικειμενικές και αν ήταν οι προθέσεις του.

 

corot6
Η μητρόπολη της Σάρτρ

 


Ο Κορό διαμορφώθηκε στη σχολή του Μισαλλόν και του Μπερτέν, αλλά άρχισε να ενδιαφέρεται για τη ζωγραφική της υπαίθρου σε ένα ταξίδι του στη Ρώμη από το 1825 έως το 1828. Σε αυτή τη σημαντική για τη τέχνη περίοδο, αφομοίωσε το ιδανικό της αλήθειας και της αγάπης της φύσεως που τον απομάκρυνε από τον ρητορικό και διακοσμητικό πληθωρισμό της νεοκλασικής αισθητικής. Του συγκέντρωσε το ενδιαφέρον σε ότι έβλεπε το μάτι του και του δίδαξε την πραγματική αξία του φωτός και του χρώματος. Ο Κορό προτιμούσε να ζωγραφίζει τοπία, παρά το γεγονός ότι ήταν θαυμάσιος προσωπογράφος. Τα τοπία τα απέδιδε με ήρεμο και δροσερό λυρισμό που έδινε την εντύπωση της πραγματικότητας, περιορίζοντας ταυτόχρονα τις μάζες σε απλές κηλίδες βυθισμένες στο φωτεινό βάθος. Ο πίνακας «Η μητρόπολη της Σάρτρ» (1830), συνοψίζει την τέχνη του Κορό, με τις ζωηρές πινελιές, μια γκριζοπράσινη αστραπή ειρήνης και σιωπής. Το έργο του Κορό προμηνύει τον εμπρεσιονισμό και όλη τη νεότερη ζωγραφική.

corot2
Το Δάσος του Φονταινεμπλώ

Ο Μπωντελαίρ ήταν ένας από τους πρώτους που διατύπωσαν μια αποφασιστική κρίση για τη τέχνη του Κορό. Από το 1845, τον είχε τοποθετήσει στην κορυφή των μοντέρνων τοπιογράφων και τον θεωρούσε δάσκαλο μιας ολόκληρης γενιάς νεώτερων καλλιτεχνών. Η γνώμη του Μπωντελαίρ είχε βασιστεί σε έργα όπως «Το Δάσος του Φονταινεμπλώ» (1830). Αργότερα, οι πίνακες αυτού του είδους θα είναι μικρότερης αξίας σε σύγκριση με τα αριστουργήματα που ο καλλιτέχνης είχε στο ατελιέ του. Η προσωπικότητα του Κορό εκφράζεται καλύτερα στους ιδιωτικούς πίνακες, που θεωρήθηκαν από τους επισήμους της εποχής ακατανόητοι. Το λαμπρό αυτό τοπίο θεωρείται ένα από τα καλύτερα δημόσια έργα του καλλιτέχνη. Θυμίζει μια ολόκληρη παράδοση και δεν ξεφεύγει από τις συμβατικότητες της ρομαντικής ζωγραφικής. Μερικές διαφάνειες, μερικές λεπτές αρμονίες, η δύναμη του φωτός ερμηνεύουν αυτή τη νέα αίσθηση των πραγμάτων που ο Κορό την είχε εκφράσει με απόλυτη τελειότητα.

corot4
Ανάμνηση από τη Μορτφονταίν

Ο πίνακας «Ανάμνηση από τη Μορτφονταίν» (1864), είναι συμβατικός και βρίσκεται μακριά από τις γενικές τάσεις της τέχνης του Κορό. Είτε ζωγραφίζει απόψεις της Ιταλίας, είτε διάφανα γαλλικά τοπία, είτε πορτραίτα και φιγούρες, ο Κορό δίνει την εντύπωση ενός καλλιτέχνη κλεισμένο στον εαυτό του, βυθισμένο σε μια ονειροπόληση, που τίποτα δεν έρχεται να την ταράξει. Σε αυτό το ρομαντικό τοπίο, που η ατμόσφαιρά του θυμίζει τον 18ο αιώνα, ο καλλιτέχνης ανακαλεί παλαιές εντυπώσεις. Το τοπίο είναι απλό, αλλά βλέπουμε πόσο δροσερό είναι το φως στο πρώτο πλάνο, πόσο διάφανες οι σκιές και με πόση λεπτότητα σβήνουν τα διαδοχικά επίπεδα. Ένα πελώριο δέντρο κυριαρχεί στην όλη σκηνογραφία και κρύβει ένα μεγάλο μέρος του ορίζοντα, δημιουργώντας έτσι ένα σκιόφως, που επαναλαμβάνεται στις φιγούρες, καθώς διαγράφονται πάνω στο διάφανο καθρέπτη των ακίνητων νερών.

 

corot3
Αυγουστίνη

Το πορτραίτο της «Αυγουστίνη» (1866), εκτελέστηκε σε μια εποχή που ο καλλιτέχνης ζωγράφιζε πρόσωπα. Η κοπέλα στέκεται μπροστά σε ένα τοπίο που αποκρύβεται, δίνει όμως ένα αρμονικό και γαλήνιο βάθος στον πίνακα. Η αρμονία βασίζεται στην ισορροπημένη αντίθεση των ουσιαστικών και των λεπτομερειακών στοιχείων. Είναι μια μέθοδος του Κορό, ένα είδος οπτικής αγωγής. Η αναλογία και το βάρος των ζωγραφικών στοιχείων, των κυρίων γραμμών της συνθέσεως και των σχέσεών τους, έχουν μελετηθεί με προσοχή. Τα μικρά σχήματα που προτιμούσε ο καλλιτέχνης του επέτρεπαν να δίνει στην πινελιά του αξία και σημασία, ιδιαίτερα εκεί όπου η αντίθεση ανάμεσα στο φως και στη σκιά είναι περισσότερο αισθητή. Χαρακτηρίζουν επίσης αυτό το πορτραίτο η πιστότητα, η δροσιά και η σχολαστική ακρίβεια κάθε πινελιάς, οι λεπτές χρωματικές μεταβάσεις που αναπλάθουν την τέλεια απαλότητα της σάρκας και ένα πλήθος από απρόβλεπτους φωτισμούς. Σημαντικό είναι να κατανοήσουμε την τρέμουσα κίνηση της μορφής, που ισορροπεί μέσα στο μπουμπούκιασμα της καθώς προβάλλει σε ένα τοπιογραφικό βάθος, ανάμνηση της αγαπημένης Ιταλίας.

 

 

 

Βιβλιογραφία:

- E.H. Gombrich, 1998, «Το χρονικό της Τέχνης», Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης
- Εγκυκλοπαίδεια έγχρωμη «ΔΟΜΗ», Όλες οι γνώσεις για όλους, Τόμος 8ος, 1975, Εκδόσεις «ΔΟΜΗ» Αθήναι
- Εγκυκλοπαίδεια έγχρωμη «ΔΟΜΗ», Όλες οι γνώσεις για όλους, Πινακοθήκη, 1975, Εκδόσεις «ΔΟΜΗ» Αθήναι
-Τα Μεγάλα Μουσεία του Κόσμου, (Μουσείο Καλών Τεχνών-Βοστώνη), (Λούβρο-Παρίσι), (Εθνική Πινακοθήκη- Ουάσιγκτον), 1970, Εκδόσεις Φυτράκη - Αθήναι

Κατερίνα Ρουμπέκα

Eιμαι απόφοιτος της Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ απο το 2006 ενώ παράλληλα απέκτησα και τον τίτλο του τεχνικού συντήρησης έργων ζωγραφικής απο δημόσιο ΙΕΚ. Από το 1996 έχω λάβει μέρος σε πολυάριθμες ομαδικές εκθέσεις ενώ σε μια εξ αυτών απέσπασα και βραβείο. Πιο πρόσφατη έντονη δημιουργική εμπειρία, τα καθήκοντα μου ώς βοηθός σκηνοθέτη σε ταινία μικρού μήκους που φτιάχτηκε απο το artspot.gr